Số ca mắc tay chân miệng tại Hà Nội đang gia tăng dù là bệnh lành tính nhưng nếu không được điều trị đúng cách và kịp thời có thể gây nhiều biến chứng nguy hiểm, thậm chí tử vong.
Theo báo cáo của Trung tâm Kiểm soát bệnh tật Hà Nội, nếu như đầu tháng 5, toàn thành chỉ ghi nhận từ 18 đến 20 ca tay chân miệng/tuần, thì đến cuối tháng 5 đã tăng lên 100 ca/tuần.
Tiếp tục đến tháng 6 và đầu tháng 7, số ca mắc tay chân miệng tiếp tục tăng lên từ 130 đến 180 ca/tuần. Cộng dồn từ đầu năm 2022 đến nay, thành phố đã có 968 ca mắc tay chân miệng (tăng gấp 5,2 lần so với cùng kỳ năm 2021).
Gia tăng trẻ mắc tay chân miệng, bác sĩ chỉ ra những sai lầm "chết người" mà bố mẹ chăm con
CDC Hà Nội nhận định, số ca mắc tay chân miệng có thể gia tăng trong thời gian tới, do đang vào cao điểm mùa dịch.
Ghi nhận tại các bệnh viện, số ca mắc tay chân miệng vào điều trị cũng có xu hướng tăng lên. Tại Bệnh viện đa khoa Đông Anh, trong tháng 6 và đầu tháng 7 đã tiếp nhận điều trị khoảng 170-180 ca mắc tay chân miệng.
Tương tự, tại Khoa Nhi (Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới Trung ương) cũng ghi nhận trong một tháng trở lại đây đã tiếp nhận khoảng 100 trẻ mắc bệnh tay chân miệng, trung bình một ngày có khoảng 5-7 ca phải điều trị nội trú.
Bác sĩ Nguyễn Thanh Hà, Phó Trưởng khoa Truyền nhiễm (Bệnh viện Đa khoa Đông Anh) cho biết, dấu hiệu đặc trưng của bệnh tay chân miệng là sốt, đau họng, tổn thương niêm mạc miệng và da. Tổn thương chủ yếu ở dạng phỏng nước, xuất hiện ở lòng bày tay, lòng bàn chân, đầu gối và mông.
Sai lầm của các phụ huynh là, khi thấy trẻ càng nổi nhiều mụn nước lại cho rằng bệnh đang tiến triển nặng, nhưng thực tế không phải như vậy. Mụn nước xuất hiện nhiều không phản ánh mức độ nặng của bệnh, mà cần theo dõi xem trẻ có sốt cao không.
“Điều đáng nói, khi thấy trẻ bị sốt, các bà mẹ lại cho con dùng kháng sinh, trong khi tay chân miệng là bệnh do vi rút gây nên, vì vậy, việc dùng kháng sinh không có tác dụng. Điều trị tay chân miệng chủ yếu là điều trị triệu chứng.
Khi trẻ sốt dùng thuốc hạ sốt, nếu đau miệng dùng các thuốc bôi miệng, giảm đau để trẻ ăn uống được.
Ngoài ra, vệ sinh thân thể sạch sẽ cho trẻ. Kháng sinh chỉ được sử dụng khi trẻ bị bội nhiễm, bị biến chứng viêm phổi và phải sử dụng theo chỉ định của bác sĩ”, bác sĩ Nguyễn Thanh Hà lưu ý.
Một sai lầm khác trong chăm sóc trẻ mắc tay chân miệng cũng được TS.BS Nguyễn Văn Lâm, Giám đốc Trung tâm Y học lâm sàng các bệnh nhiệt đới trẻ em, Bệnh viện Nhi Trung ương chỉ ra là việc sử dụng thuốc hạ sốt quá liều.
Theo đó, có tình trạng phụ huynh khi thấy con không đáp ứng hạ sốt liền tăng liều cho con mặc dù thuốc hạ sốt phải điều trị đúng liều cách sáu giờ mới dùng thuốc lại một lần.
Tại trung tâm từng tiếp nhận trường hợp trẻ không đáp ứng hạ sốt, cha mẹ sốt ruột dùng thêm liều hạ sốt khác, dẫn tới quá liều lượng gây ra tình trạng trẻ bị ngộ độc paracetamol, dẫn tới tổn thương gan nặng nề.
Bệnh tay chân miệng lây qua tiêu hóa, tiếp xúc, giọt bắn và lây từ người sang người. Vì vậy, điều kiện khí hậu, môi trường tập trung đông người, thói quen vệ sinh là yếu tố làm cho lây bệnh.
Theo bác sĩ Nguyễn Thanh Hà, Phó Trưởng khoa Truyền nhiễm (Bệnh viện Đa khoa Đông Anh), đa số các ca bệnh tay chân miệng là lành tính và hồi phục trong vòng từ 7 đến 10 ngày.
Tuy nhiên, có một số biến chứng rất nặng, nếu không được điều trị kịp thời, trẻ dễ bị tử vong. Chẳng hạn, có thể biến chứng về thần kinh như viêm não, viêm màng não; biến chứng tim mạch như suy tim, tăng huyết áp, trụy mạch, viêm cơ tim cấp...
Hiện tại, chưa có vắc xin và thuốc điều trị đặc hiệu bệnh tay chân miệng. Mỗi lần trẻ bị nhiễm bệnh chỉ tạo ra kháng thể với một loại vi rút nhất định, trẻ có thể mắc bệnh trở lại, nếu bị nhiễm vi rút khác thuộc nhóm Enterovirus. Do đó, chú trọng phòng bệnh trong cộng đồng là biện pháp tốt nhất để bảo vệ trẻ và gia đình.
Để phòng bệnh tay chân miệng, TS Lâm khuyến cáo phải bảo đảm giữ khoảng cách, giữ thói quen vệ sinh tay, đồ chơi của trẻ phải giữ sạch để tránh tình trạng lây chéo.
Gia đình cần cho trẻ ăn chín, uống sôi, sử dụng thực phẩm dễ tiêu, bảo đảm dinh dưỡng để tăng cường cho trẻ. Cần vệ sinh thân thể hàng ngày cho bé, khi tắm tránh gió lùa. Với những vết trong họng phải cho trẻ xúc miệng theo hướng dẫn và bôi thuốc giảm đau.
Khi trẻ có biểu hiện sốt kèm theo phát ban lòng bàn tay, chân, mông, ngực, miệng, cần cho trẻ đi khám để phân loại. Trường hợp nào sốt nhưng không biểu hiện thần kinh, đáp ứng với thuốc hạ nhiệt thì hướng dẫn gia đình theo dõi tại nhà.
Trẻ sốt cao không đáp ứng thuốc hạ sốt thì nên theo dõi tại các cơ sở y tế, tránh những biến chứng đáng tiếc có thể xảy ra. Nếu trẻ có biểu hiện run tay, giật mình, rối loạn ý thức thì diễn biến bệnh có xu hướng nặng lên.
N. Huyền