Ung thư đại trực tràng thường là bệnh các bác sĩ tập trung vào những người trên 50 tuổi, nhưng xu hướng gần đây cho thấy sự gia tăng bệnh ung thư này ở những người trẻ ở độ tuổi 20.
Các chuyên gia cho biết sự gia tăng các chẩn đoán do nhiều yếu tố, bao gồm sự quen thuộc của mọi người với nội soi đại tràng và các tầm soát ung thư đại trực tràng khác.
Tiến sĩ Allen Kamrava, một bác sĩ phẫu thuật đại trực tràng hành nghề tư nhân ở Los Angeles (Mỹ), cho biết khi ai đó phát hiện máu trong trực tràng, việc nội soi hiện nay dễ dàng hơn nhiều so với những năm trước. Những bệnh nhân bị chảy máu trực tràng, đặc biệt những người dưới 40 tuổi, thường mắc bệnh trĩ chứ không phải ung thư trực tràng. Tuy nhiên, bác sĩ nên nhìn vào bức tranh toàn cảnh.
TS Kamrava nói với Healthline : "Điều tồi tệ nhất là chẩn đoán bệnh ung thư muộn ở những người trẻ tuổi. Tôi đã thấy một số bệnh nhân trẻ - từ 40 tuổi trở xuống - có biểu hiện như chảy máu do trĩ và được điều trị như vậy. Cuối cùng, khi máu không ngừng chảy, họ phải nội soi, chỉ để phát hiện ra bệnh ung thư đã tiến triển".
Tỷ lệ người trẻ mắc ung thư đại trực tràng tăng lên nhưng vẫn thấp
Một đánh giá về dữ liệu 35 năm về ung thư đại trực tràng ở Hoa Kỳ cho thấy tỷ lệ mắc bệnh đã giảm kể từ năm 1998. Tuy nhiên, ở những bệnh nhân từ 20 đến 34 tuổi, tỷ lệ ung thư đại trực tràng đang tăng lên.
Theo một nghiên cứu được công bố trên JAMA, nếu xu hướng hiện tại tiếp tục, vào năm 2030, tỷ lệ ung thư đại tràng sẽ tăng 90% và ung thư trực tràng là 124% ở những người từ 20 đến 34 tuổi.
Đối với những người từ 35 đến 49 tuổi, tỷ lệ này dự kiến sẽ tăng lên tới 46%.
Mặc dù tỷ lệ phần trăm có thể đáng báo động, nhưng con số vẫn còn thấp. Trong số các trường hợp được chẩn đoán trong giai đoạn nghiên cứu của JAMA, chỉ 1% trong số đó xảy ra ở những người dưới 35 tuổi, và 6,8% ở độ tuổi từ 35 đến 49.
Điều đó có nghĩa khoảng 9 trong số 10 người được chẩn đoán từ 50 tuổi trở lên.
Tuy nhiên, nguyên nhân của những xu hướng này đang được nghiên cứu.
Tình hình mắc ung thư đại trực tràng tại Việt Nam
Một số loại thịt chế biến sẵn như thịt xông khói có chứa chất bảo quản natri nitrit làm tăng nguy cơ mắc ung thư đại trực tràng.
Xu thế này cũng được ghi nhận tại nước ta. Ung thư đại trực tràng thường gặp ở những người trên 50 tuổi, tuy nhiên tỷ lệ mắc ung thư đại trực tràng trong nhiều năm gần đây tăng nhanh ở giới trẻ. Tại Bệnh viện K Trung ương (Hà Nội) căn bệnh này đã được chẩn đoán ở cả những bệnh nhân 20 tuổi.
Theo chuyên gia Bệnh viện K, ung thư đại trực tràng ở nước ta cũng như nhiều nước đang phát triển tăng nhanh do liên quan trực tiếp đến lối sống, chế độ ăn. Người dân dần thích nghi với lối sống của phương Tây, trong đó béo phì, ít vận động, tiêu thụ nhiều thịt đỏ, ăn ít trái cây và rau xanh, nạp nhiều chất béo, thức ăn nhanh, uống nhiều rượu, hút thuốc lá... là những yếu tố nguy cơ gia tăng tỷ lệ mắc bệnh.
Chế độ ăn uống thiếu lành mạnh là một trong những yếu tố nguy cơ làm tăng tỷ lệ mắc ung thư đại trực tràng.
Ngoài lối sống, ung thư đại trực tràng có liên quan đến yếu tố tuổi tác và di truyền, tuy nhiên số ca liên quan đến di truyền chỉ chiếm 3-5%.
PGS.TS Vũ Hồng Thăng, Phó Trưởng khoa Nội tiêu hóa, Bệnh viện K, Phó Trưởng bộ môn ung thư, Đại học Y Hà Nội cho biết thêm ung thư đại trực tràng có xu hướng tăng lên trên toàn cầu trong những năm qua, tuy nhiên tỷ lệ tử vong có giảm đi. Người ta thấy bệnh tăng ở những nước đang phát triển như Đông Nam châu Á, châu Phi. Tỷ lệ mắc giảm đi ở các nước châu Âu, Bắc Mỹ.
"Tuy nhiên, tỷ lệ mắc bệnh hiện trẻ hơn. Trước đây, các chương trình sàng lọc phát hiện sớm ung thư đại trực tràng thường khuyến cáo lấy tuổi chung là 50. Tuy nhiên, một số khuyến cáo gần đây cho rằng cần phải sớm hơn nữa, từ 45", PGS Thăng nói.
Theo ông, gia đình có tiền sử mắc bệnh ung thư đại trực tràng, đặc biệt nhiều người trong gia đình thì có khả năng liên quan đến một số gen. Khi đó, tuổi sàng lọc phát hiện sớm cần trẻ hơn.
TS.BS Phạm Văn Bình, Phó Giám đốc Bệnh viện K cho biết, dấu hiệu ung thư đại trực tràng giai đoạn đầu dễ gây lầm tưởng với các bệnh lý đường tiêu hóa khác. Do đó phần lớn bệnh nhân ung thư đại trực tràng ở nước ta được phát hiện bệnh ở giai đoạn muộn, chủ yếu ở giai đoạn 3-4 nên điều trị gặp nhiều hạn chế. Nếu được phát hiện ở giai đoạn sớm, tỉ lệ sống sau 5 năm lên tới trên 90%.