Khoảng 1/4 các cặp vợ chồng gặp khó khăn về khả năng sinh sản mà không biết rõ lý do. Vô sinh không rõ nguyên nhân cũng gây nhiều tranh cãi. Theo định nghĩa, đó là một chẩn đoán loại trừ. Bác sĩ có thể đưa ra chẩn đoán này dù bạn không gặp vấn đề gì nhưng lại không thể thụ thai. Các bác sĩ khác có thể cho rằng kết quả đó thực chất chưa được đánh giá đầy đủ.
Tuy nhiên, vô sinh không rõ nguyên nhân không có nghĩa là không có cách chữa trị. Trên thực tế, tỷ lệ tự thụ thai thành công có thể cao hơn so với hầu hết các chẩn đoán nguyên nhân vô sinh rõ ràng, tùy thuộc vào độ tuổi và thời gian đã cố gắng mang thai. Một nghiên cứu thực hiện trên 1.300 phụ nữ bị vô sinh trong độ tuổi từ 28 đến 36 cho thấy, 43% những người không được điều trị hiếm muộn cuối cùng đã thụ thai và sinh con thành công. Điều này các chuyên gia cũng chưa thể giải thích được.
Một người được chẩn đoán là vô sinh không rõ nguyên nhân chỉ sau khi đã được thực hiện đầy đủ các xét nghiệm về khả năng sinh sản bao gồm:
Ở nữ giới: không có vấn đề nghiêm trọng trong tử cung (đánh giá bằng nội soi tử cung), vẫn rụng trứng thường xuyên, ống dẫn trứng hoạt động bình thường (đánh giá bằng HSG), dự trữ buồng trứng tốt (đánh giá bằng xét nghiệm máu).
Ở nam giới: phân tích tinh dịch bình thường (bao gồm số lượng, sự di chuyển của tinh trùng và hình dạng của tinh trùng). Nếu bỏ sót xét nghiệm nào ở trên, chẩn đoán vô sinh không rõ nguyên nhân có thể chưa chính xác. Một số người cũng có thể cần phải nội soi ổ bụng để loại trừ lạc nội mạc tử cung vì đây là tình trạng khó phát hiện bằng xét nghiệm máu hoặc siêu âm.
Khoảng 1/4 các cặp vợ chồng gặp khó khăn về khả năng sinh sản mà không được biết rõ lý do Ảnh: Pinterest
Vô sinh không rõ nguyên nhân không giống như vô sinh nam hoặc nữ vô căn. Vô căn tức là tình trạng bệnh lý không thể giải thích được. Giả sử khi một người được chẩn đoán là vô sinh nam vô căn, tức là người đó đã xác định được yếu tố vô sinh như sự bất thường ở kết quả phân tích tinh dịch. Tuy nhiên, bác sĩ không thể xác định nguyên nhân vì sao tinh trùng lại có vấn đề. Vô sinh nữ vô căn có thể xảy ra khi một phụ nữ không rụng trứng bình thường nhưng không rõ tại sao lại có vấn đề về rụng trứng.
Có nhiều cách giải thích cho hiện tượng vô sinh không rõ nguyên nhân. Đó có thể là do người bệnh có thể mắc một bệnh lý tiềm ẩn liên quan tới chức năng sinh sản chưa được chẩn đoán. Có thể kể đến như bệnh Celiac, một rối loạn tự miễn khởi phát khi người mắc bệnh tiêu thụ sản phẩm có chứa gluten. Nếu không được điều trị, trong một số trường hợp bệnh có thể dẫn đến vô sinh không rõ nguyên nhân. Nghiên cứu cũng cho thấy, phụ nữ bị chẩn đoán vô sinh hầu như có nhiều khả năng đã mắc bệnh Celiac.
Lạc nội mạc tử cung nhẹ cũng có thể gây nên vô sinh không rõ nguyên nhân. Phụ nữ bị lạc nội mạc tử cung nặng có nhiều khả năng vô sinh nhưng tình trạng lạc nội mạc tử cung nhẹ có thể gây cản trở quá trình rụng trứng và không có triệu chứng rõ ràng.
Môi trường âm đạo và tinh trùng có vai trò quan trọng trong việc quyết định tới việc thụ thai thành công. Sau quá trình xuất tinh, tinh trùng phải đi ra khỏi tinh dịch và đi vào chất nhầy cổ tử cung, di chuyển từ âm đạo và cuối cùng vào tử cung. Đôi khi xảy ra một vài vấn đề trong giai đoạn chuyển tiếp đó: có kháng thể trong chất nhầy cổ tử cung gây cản trở hoặc thậm chí tấn công tinh trùng. Đây được gọi là chất nhầy cổ tử cung thù địch. Vấn đề này không thể chẩn đoán rõ ràng và thường không giải thích được.
Một số cặp vợ chồng bị vô sinh không rõ nguyên nhân có thể thụ thai mà không cần bất kỳ sự trợ giúp hay điều trị nào trong vòng một đến hai năm sau khi được chẩn đoán. Điều này cũng chưa được nghiên cứu nào lý giải cụ thể. Trước khi tìm ra nguyên nhân và điều trị căn bệnh vô sinh, các cặp vợ chồng nên có một lối sống an toàn và lành mạnh, không ngừng nỗ lực để mang thai một cách nhanh nhất.
Bảo Bảo (Theo Very Well Family )