Quả na không chỉ thơm ngon mà còn có những giá trị dinh dưỡng và lợi ích đối với sức khỏe. Các nhà nghiên cứu phát hiện ra rằng các bộ phận khác nhau của cây na sở hữu đa dạng các hoạt chất sinh học với hàm lượng polyphenol và alkaloid cao, được dùng trong y học dân gian để điều trị các bệnh về mắt, tim, các vấn đề về da và tiêu hóa.
Về dinh dưỡng, quả na có chứa carbohydrate trong đó giàu chất xơ hòa tan, protein, lượng nhỏ chất béo, vitamin C, vitamin B6, kali, riboflavin, thiamine, folate, niacin, axit pantothenic, mangan, magie, đồng, phospho, sắt. 100g thịt quả na cung cấp cho cơ thể khoảng 70-80 calo.
Lợi ích của quả na đến từ hàm lượng chất chống oxy hóa, chất xơ và vi chất dinh dưỡng. Nó có các đặc tính chống viêm và các chất dinh dưỡng quan trọng đối với sức khỏe tim mạch, tiêu hóa và nhận thức.
Lương Y Phùng Tuấn Giang, Chủ tịch Viện nghiên cứu phát triển y dược cổ truyền Việt Nam cho biết quả na là một nguồn cung cấp chất xơ hòa tan tốt. Vì vậy nó có thể hỗ trợ các vấn đề về tiêu hóa và giúp chúng ta cảm thấy no lâu hơn, chống táo bón và làm sạch đại tràng một cách tự nhiên.
"Có rất nhiều nghiên cứu chỉ ra rằng chất xơ là thành phần quan trọng trong chế độ ăn uống lành mạnh. Ngoài ra, chất xơ được tìm thấy trong quả na có thể lên men và giúp cải thiện hệ vi khuẩn có lợi ở đường tiêu hóa. Tiêu thụ chất xơ giúp giảm nguy cơ mắc bệnh tiểu đường túyp 2, bệnh tim mạch, ung thư đại tràng và kiểm soát cân nặng", TS Giang nói.
Quả na cũng chứa lutein, có thể giúp hỗ trợ sức khỏe của mắt. Lutein có đặc tính chống viêm, giúp ngăn ngừa thoái hóa hoàng điểm do tuổi tác, nguyên nhân hàng đầu gây mù và suy giảm thị lực. Lutein cũng có thể giúp giảm mỏi mắt, chói và nhạy cảm với ánh sáng.
Theo ông, nên chọn những quả to tròn, mắt to, kẽ mắt trắng, cuống nhỏ, chín mềm không nứt, vỏ không có đốm đen, nên mua na rõ nguồn gốc xuất xứ, tốt nhất là na hữu cơ. Không nên ăn những quả vỏ có nhiều vảy trắng, nhiều vết nứt nẻ, bị chảy nước, những quả này thường bị ủng thối, có giòi.
Đặc biệt lưu ý không cắn vỡ hạt na bởi hạt na có độc tính. Hạt na chứa các acetogenin: squamosten A, anoslin, neo -desacetyluvaricin, neo - anonin - B, neo - reliculatacin A, các squamocin, các squamostatin...
"Nếu không may nuốt phải hạt, chúng ta cũng không cần quá lo lắng, vì lớp vỏ cứng dày bao bọc bên ngoài hạt na sẽ không làm hạt na phát độc chất ra ngoài. Tuy nhiên, khi ăn nên cẩn thận vì hạt na khi nuốt vào có thể gây sặc, hóc", TS Giang cho biết.
Ngoài ra, chỉ nên ăn một quả na mỗi ngày. Theo y học cổ truyền, loại quả này có vị ngọt chua, tính ấm, nếu ăn quá nhiều có thể sẽ gây nóng, táo bón, mọc mụn. Nên ăn vào bữa phụ thay thế cho các loại bánh kẹo ngọt, đồ ăn nhanh.
Các bộ phận khác của quả na từ hạt, lá, thân, rễ có nhiều tác dụng dược lý như gây độc tế bào ung thư, kháng khuẩn, kháng nấm, diệt ký sinh trùng… Các nhà khoa học đang nghiên cứu thêm về những tác dụng này. Tuy nhiên, do chúng có độc tính nên chúng ta không được tự ý sử dụng.