Collagen là một loại protein được tìm thấy trong các mô liên kết của cơ thể, gồm xương, da, khớp và dây chằng. Collagen cũng có trong nhiều loại thực phẩm giàu protein như thịt, cá, gia cầm. Hiện nay, collagen bào chế dưới dạng viên được nhiều người sử dụng nhằm cải thiện độ đàn hồi của da, giảm đau khớp, phòng loãng xương. Tuy nhiên, nhiều người lo ngại bổ sung collagen gây tác động đến thận, đặc biệt là với người bị sỏi thận.
Nguyên nhân là trong collagen có một axit amin là hydroxyproline. Nếu uống nhiều collagen, cơ thể sẽ chuyển hóa hydroxyproline thành oxalat, làm tăng mức bài tiết hợp chất này trong nước tiểu. Vì thế, việc tiêu thụ hydroxyproline có thể gây hại cho sức khỏe của thận bằng cách tăng bài tiết oxalat qua nước tiểu.
Sỏi canxi oxalat là loại sỏi thận phổ biến xuất hiện trong cơ thể người bệnh. Theo các chuyên gia, oxalat là một hợp chất được tìm thấy trong nhiều loại thực phẩm có nguồn gốc từ thực vật, trái cây, rau, quả, ngũ cốc. Khi người bệnh ăn thực phẩm giàu oxalat, hợp chất này sẽ liên kết với canxi trong đường tiêu hóa, thải ra ngoài qua phân, nước tiểu. Trường hợp hấp thụ quá nhiều oxalat, cơ thể bệnh nhân sẽ hình thành sỏi thận. Việc uống không đủ nước, thiếu hụt canxi sẽ tạo điều kiện cho sỏi thận phát triển, do cơ thể phải tăng hấp thu, đào thải oxalat liên tục.
Trước khi sử dụng collagen, người có nguy cơ hoặc đang mắc bệnh thận cần tham khảo ý kiến của bác sĩ. Ảnh: Freepik
Nghiên cứu về chuyển hóa hydroxyproline và tổng hợp oxalat trong chứng tăng oxy niệu nguyên phát năm 2018, do các chuyên gia của Đại học Alabama, Bệnh viện Mayo Clinic (Mỹ), thực hiện đã phát hiện hydroxyproline được chuyển đổi thành oxalate khiến cơ thể tăng mức bài tiết hợp chất này trong nước tiểu.
Trước đó, nghiên cứu về tiêu hóa hydroxyproline và bài tiết oxalat và glycolat trong nước tiểu do các nhà nghiên cứu của Đại học Wake Forest (Mỹ) thực hiện năm 2008 đã chỉ ra việc tiêu thụ 30g gelatin có nguồn gốc từ collagen làm tăng bài tiết oxalat trong nước tiểu lên 43%, sau 24 giờ so với nhóm đối chứng.
Với động vật, nghiên cứu hydroxyproline trong chế độ ăn uống gây sỏi canxi oxalat và tổn thương thận liên quan ở lợn do các chuyên gia của Khoa Tiết niệu, Trường Y khoa và Y tế Công cộng, Đại học Wisconsin (Mỹ), thực hiện năm 2013 cho thấy tiêu thụ một lượng lớn hydroxyproline có thể làm tăng mức oxalat trong nước tiểu, gây hại cho sức khỏe của thận. Hầu hết các nghiên cứu trên đều sử dụng lượng hydroxyproline đậm đặc.
Do đó, chuyên gia khuyến cáo người có nguy cơ mắc bệnh thận không nên bổ sung collagen hàng ngày, tránh hình thành sỏi thận. Mọi người cần chú ý tới chế độ ăn uống, tiêu thụ đủ lượng canxi cần thiết cho cơ thể, phòng bệnh sỏi thận, ít nhất 1.000–1.200 mg canxi/ngày. Ngoài ra, uống đủ nước là biện pháp giúp giảm nguy cơ phát triển sỏi thận. Nếu người bệnh đã có sỏi thận hoặc xuất hiện tình trạng tăng oxy niệu nguyên phát, cần tránh tiêu thụ thực phẩm chứa nhiều collagen.
Thực tế, nếu sử dụng điều độ, collagen không có khả năng gây sỏi thận. Nhằm chủ động bảo vệ sức khỏe, người bệnh cần đi khám, xin ý kiến tư vấn của bác sĩ trước khi quyết định lựa chọn bổ sung collagen hoặc thay đổi chế độ ăn uống.
Minh Thúy (Theo Healthline, Collagen Mag )