Tinh hoàn là hai cơ quan sinh sản của nam giới, có hình như hai quả trứng, nằm ở phía dưới dương vật, ở trong bìu. Chức năng chính của tinh hoàn là sản xuất ra tinh trùng và hormone testosterone. U tinh hoàn là một khối u bất thường hình thành bên trong tinh hoàn.
Theo Viện Y học Ứng dụng Việt Nam, khối u tinh hoàn là một tình trạng khá phổ biến và có rất nhiều nguyên nhân dẫn đến u tinh hoàn. U tinh hoàn có thể xảy ra ở nam giới trưởng thanh, nam thiếu niên hoặc thậm chí là ở các bé trai. Khối u có thể nằm ở một bên hoặc cả hai bên tinh hoàn.
Không phải tất cả các khối u đều là dấu hiệu ung thư tinh hoàn. Đa số các khối u tinh hoàn đều lành tính hoặc không gây ung thư và sẽ không cần phải điều trị.
Các loại u tinh hoàn và nguyên nhân
Có rất nhiều nguyên nhân gây ra u tinh hoàn, bao gồm chấn thương, dị tật bẩm sinh, nhiễm trùng và các yếu tố khác.
Giãn tĩnh mạch thừng tinh
Loại u tinh hoàn này là loại thường gặp nhất. Cứ 7 nam giới thì sẽ có khoảng một người bị tình trạng này, theo thống kê của trường Đại học Y Weill Cornell. Phì đại tĩnh mạch ở tinh hoàn có thể gây ra các khối u ở tĩnh mạch thừng tinh. Các khối u này có thể sẽ dễ nhận thấy hơn sau tuổi dậy thì vì khi đó, lượng máu đến tinh hoàn đã phát triển đầy đủ sẽ nhiều hơn.
Tràn dịch tinh mạc
Sự tích tụ dịch bên trong tinh hoàn có thể gây ra tình trạng tràn dịch tinh mạc. Mayo Clinic ước tính cứ 100 trẻ trai mới ra đời thì sẽ có từ 1-2 trẻ mắc chứng này. Trẻ sinh non thường sẽ có nguy cơ tràn dịch tinh mạc cao hơn.
U nang mào tinh
U nang mào tinh xảy ra khi mào tinh (ống dài, xoắn, nằm phía dưới tinh hoàn) chứa đầy dịch và không thể làm lượng dịch này thoát ra ngoài được. Nếu dịch này có chứa tinh trùng, thì tình trạng này sẽ được gọi là u tinh dịch. Loại u tinh hoàn này rất phổ biến và thường sẽ tự biến mất.
Xoắn tinh hoàn
Xoắn tinh hoàn xảy ra khi tinh hoàn bị xoắn lại, thường là do chấn thương hoặc tai nạn. Đây là tình trạng phổ biến nhất ở bé trai 13-17 tuổi, nhưng cũng có thể ảnh hưởng đến nam giới ở mọi độ tuổi khác. Đây là một tình trạng cấp cứu cần được theo dõi và điều trị y tế ngay lập tức.
Viêm mào tinh hoàn và viêm tinh hoàn
Mào tinh hoàn là cấu trúc ở phía trên tinh hoàn có chức năng dự trữ tinh trùng. Viêm mào tinh hoàn là tình trạng viêm của mào tinh, thường là do vi khuẩn.
Một số bệnh nhiễm trùng qua đường tình dục như chlamydia hay bệnh lậu cũng có thể gây viêm mào tinh hoàn. Nhiễm trùng vi khuẩn hoặc virus quai bị cũng có thể gây viêm tinh hoàn.
Thoát vị
Thoát vị xảy ra khi một phần của ruột bị sa xuống háng và làm bìu bị phì đại
Ung thư tinh hoàn
Một số khối u sẽ cho thấy sự phát triển của ung thư tinh hoàn. Chỉ có bác sĩ mới có thể chẩn đoán được khối u đó có phải là ung thư hay không. Ung thư tinh hoàn không phổ biến so với các loại u lành tính.
Triệu chứng u tinh hoàn
Gần như tất cả các khối u tinh hoàn đều gây sưng và gây ra những thay đổi dễ nhận thấy về cấu trúc tinh hoàn. Các triệu chứng thường rất khác nhau, phụ thuộc vào nguyên nhân tiềm ẩn gây u tinh hoàn:
- Giãn tĩnh mạch thừng tinh thường rất ít gây ra các triệu chứng. Nếu có, thì tinh hoàn bị ảnh hưởng có thể sẽ có cảm giác nặng hơn bên còn lại.
- Tràn dịch tinh mạc thường không gây đau đớn, nhưng có thể làm tinh hoàn sưng lên và làm bệnh nhân có cảm giác như có một áp lực bất thường đặt lên tinh hoàn.
- U nang mào tinh thường cũng không gây đau đớn. Với một số nam giới, một bên tinh hoàn có thể sẽ cảm thấy nặng hơn bên còn lại.
Trong khi đó, khối u do ung thư tinh hoàn thường có thể gây ra các triệu chứng sau: Đau âm ỉ ở bụng hoặc háng, sưng hoặc căng tức ngực, cảm giác nặng ở bìu, sự tích tụ dịch bất thường ở bìu, đau.