Khu vực nhà thuốc của Bệnh viện đa khoa Long An. Ảnh tư liệu: Đức Hạnh/TTXVN
Nguyên nhân do việc mua sắm thuốc thực hiện theo Thông tư số 15/2019/TT-BYT của Bộ Y tế. Khoản C, điểm 4, Điều 14, Thông tư 15 quy định: “Khi lập kế hoạch lựa chọn nhà thầu, đơn vị phải tham khảo giá thuốc và dược liệu trúng thầu trong vòng 12 tháng trước của cơ sở y tế do Bộ Y tế (Cục Quản lý dược; Cục Quản lý y, dược cổ truyền) công bố trên các trang thông tin điện tử để làm cơ sở xây dựng đơn giá của từng thuốc, dược liệu”. Trong khi năm 2021, do tình hình dịch COVID-19 nên không có gói thầu thực hiện và phần lớn các địa phương đang sử dụng nguồn thuốc từ kết quả đấu thầu năm 2019, không thể có giá để tham khảo.
Đới với việc mua sắm vật tư y tế, sinh phẩm, ngày 8/11/2021, Chính phủ đã ban hành Nghị định số 98/2021/NĐ-CP về quản lý trang thiết bị y tế có hiệu lực ngày 1/1/2022, nhưng hiện nay Nghị định này chưa có Thông tư hướng dẫn nên việc đấu thầu mua sắm vật tư y tế, sinh phẩm ở các Trung tâm y tế lúng túng vì không có cơ sở pháp lý để căn cứ thực hiện.
Bên cạnh đó, do tác động bởi đại dịch COVID-19 và các yếu tố khác khiến chuỗi cung ứng toàn cầu đứt gãy, giá vật tư, nguyên liệu đầu vào gia tăng dẫn đến các mặt hàng vật tư y tế, sinh phẩm, thuốc cũng tăng cao. Ngày 19/4/2022, Bộ Y tế cấp, gia hạn giấy phép lưu hành 6.251 mặt hàng thuốc. Khi Long An tổ chức phê duyệt và đấu thầu, không có đơn vị tham gia do yêu cầu về giá và các quy định khác theo Thông tư số 15 không bảo đảm.
Ngoài ra, năm 2022 là năm đầu tiên các đơn vị tự tổ chức đấu thầu mua sắm thuốc theo quy định tại Thông tư số 15 nên việc đấu thầu mua thuốc đối với cơ sở khám, chữa bệnh, lực lượng chuyên môn chưa đảm đương được. Việc tổ chức mua sắm thuốc, vật tư y tế thời gian qua còn chậm do tập trung cho công tác phòng, chống dịch. Từ đầu năm 2022 đến nay, một số bệnh có xu hướng gia tăng như bệnh về tim mạch, các bệnh đường hô hấp và gần đây là bệnh sốt xuất huyết (tăng hơn 2,4 lần so với năm 2021). Từ đó, áp lực bệnh tăng, nhu cầu sử dụng thuốc cũng tăng theo.
UBND tỉnh Long An đang tập trung lãnh đạo, chỉ đạo Sở Y tế và các địa phương tổ chức lựa chọn nhà thầu mua sắm thuốc theo chỉ đạo của Bộ Y tế tại Văn bản số 3439/BYT-KH-TC. Đồng thời, UBND tỉnh yêu cầu, các đơn vị chủ động tổ chức đấu thầu, lựa chọn nhà thầu cung cấp hàng hóa, dịch vụ, xử lý tình huống theo thẩm quyền, tuân thủ đúng quy định và các văn bản hướng dẫn hiện hành về công tác đấu thầu để phục vụ khám chữa bệnh cho người dân trên địa bàn tỉnh.
UBND tỉnh Long An kiến nghị, Bộ Y tế đẩy nhanh tiến độ đàm phán giá và đấu thầu tập trung cấp quốc gia có kết quả kịp thời, đúng tiến độ để đơn vị chủ động trong việc sử dụng, mua sắm tại địa phương; gia hạn hay cấp mới đối với số đăng ký hết hạn trong năm 2020 - 2021 để doanh nghiệp sản xuất, nhập khẩu thuốc đảm bảo việc cung ứng cho các cơ sở khám chữa bệnh; sớm cho ý kiến đối với kiến nghị của UBND tỉnh tại Văn bản số 5953/UBND-VHXH ngày 1/7/2022 về việc sử dụng nguồn thuốc, vật tư y tế chống dịch COVID-19 còn tồn chưa sử dụng hết sang điều trị cho bệnh nhân...