Tuyến giáp là tuyến nội tiết lớn nhất trong cơ thể, có hình con bướm nằm ở phía sau khí quản. Hormone (hormone giáp trạng) do tuyến giáp tiết ra gồm có hormone Thuyroxine (T4) và hormone Tri-iodo-thyronine (T3).
Thạc sĩ bác sĩ Trần Nguyễn Quỳnh Trâm, khoa Nội tiết - Đái tháo đường, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP HCM cho biết, trong các loại hormone tuyến giáp tiết ra thì hormone T4 chiếm tới 80%. Nếu hormone T4 mất đi một nguyên tử iốt sẽ trở thành hormone T3. Quá trình này thường xảy ra ở gan hoặc một số mô nhất định nơi T3 hoạt động. Hormone T3 đảm nhiệm vai trò chính cho việc truyền tải thông tin cho các cơ quan, đảm bảo cho cơ thể hoạt động bình thường.
Hormone tuyến giáp chịu trách nhiệm chính trong việc kiểm soát và trao đổi chất. Nó có khả năng ảnh hưởng đến nhiều tế bào trong cơ thể bằng cách ảnh hưởng đến hầu hết mọi hệ thống cơ quan trong cơ thể, bao gồm tim, hệ thống thần kinh trung ương, xương, chỉ số đường huyết và sự trao đổi chất cơ bản...
Hormone tuyến giáp có thể điều chỉnh tốc độ sử dụng calo, làm tăng hoặc chậm nhịp tim; tăng, giảm nhiệt độ cơ thể. Nó còn quyết định tốc độ di chuyển của thức ăn qua đường tiêu hóa, ảnh hưởng đến sự phát triển của não bộ, kiểm soát cách cơ bắp co lại...
Nếu thiếu hoặc dư hormone tuyến giáp đều có thể khiến cơ thể hoạt động bất thường gây ra những bệnh lý nghiêm trọng như: bướu cổ, bệnh lý tim mạch, bệnh lý thần kinh, vô sinh, sẩy thai, dị tật bẩm sinh... Người bị thiếu hormone tuyến giáp sẽ có những biểu hiện như: thường mệt mỏi, hay nhức đầu, chóng mặt, đãng trí, trầm cảm, tâm trạng thất thường, da và tóc bị khô, rối loạn kinh nguyệt, cảm thấy quá lạnh vào mùa đông và quá nóng bức vào mùa hè.
Giảm tổng hợp hormon tuyến giáp có thể gây suy giáp. Ảnh: Shutterstock
Nguyên nhân chính gây ra tình trạng thiếu hormon tuyến giáp là do bệnh suy giáp. Nếu thiếu hormon tuyến giáp bạn có nguy cơ cao bị mắc các bệnh: bướu cổ, các bệnh về tim mạch, gặp các vấn đề về tâm thần, bệnh thần kinh ngoại biên, chứng phù niêm, vô sinh, dị tật bẩm sinh...
Người bị dư thừa hormon tuyến giáp cũng gặp những vấn đề xấu về sức khỏe như: sụt cân nhanh, dễ bị tiêu chảy hoặc đi cầu nhiều hơn, bị liệt ở chân đột ngột, mất ngủ, nhạy cảm với ánh sáng, lồi mắt, mệt mỏi toàn thân, khó thở khi gắng sức...
Nguyên nhân chính gây ra tình trạng dư hormon tuyến giáp là do bệnh cường giáp. Nếu thừa hormon tuyến giáp bạn có nguy cơ cao mắc các bệnh: rung nhĩ, suy tim, loãng xương đối với người dư hormon tuyến giáp đã mãn kinh... Ngoài một số bệnh do thiếu và dư hormon thì còn có một số bệnh liên quan đến tuyến giáp như: viêm tuyến giáp, bướu giáp, ung thư tuyến giáp.
Khi có các triệu chứng bất thường về tuyến giáp, bạn nên đi khám sớm. Ảnh: Shutterstock
Theo bác sĩ Trần Nguyễn Quỳnh Trâm, có nhiều bệnh liên quan đến tuyến giáp, tùy vào từng đối tượng sẽ có những biểu hiện lâm sàng khác nhau. Các triệu chứng của những bệnh liên quan đến tuyến giáp thường không rõ ràng. Cách tốt nhất là bạn nên tự phòng ngừa bệnh tuyến giáp bằng những cách sau:
- Ăn uống lành mạnh, đa dạng thực phẩm, ăn nhiều rau và trái cây.
- Tập thể dục thường xuyên để nâng cao sức khỏe, tăng sức đề kháng.
- Có lối sống khoa học, ngủ sớm, không sử dụng các chất kích thích hay rượu bia, đồ chiên xào nhiều dầu mỡ.
- Bổ sung đủ lượng iốt, đặc biệt đối với phụ nữ đang mang thai.
- Đi khám sức khỏe định kỳ hằng năm để theo dõi sức khỏe và phát hiện kịp thời, từ đó đưa ra các phương pháp điều trị sớm.
Đinh Tiên