Thực phẩm quan trọng đối với tất cả các khía cạnh của cuộc sống và khả năng sinh sản cũng không ngoại lệ. Cơ thể nhận được các vitamin và khoáng chất cần thiết thông qua chế độ ăn uống hàng ngày và việc tạo ra một cơ thể mới cũng cần có vi chất dinh dưỡng. Vì vậy, bổ sung vitamin rất quan trọng cho khả năng sinh sản.
Thiếu hụt một số chất dinh dưỡng có thể gây ra các vấn đề về khả năng sinh sản. Một số bệnh ảnh hưởng đến khả năng hấp thụ chất dinh dưỡng của cơ thể có thể làm tăng nguy cơ vô sinh.
Acetyl L-Carnitine
L-carnitine (LC) là một axit amin xuất hiện tự nhiên trong cơ thể. Dạng tổng hợp được gọi là acetyl L-carnitine, hoặc ALC. Với tác dụng chống oxy hóa, ALC có thể hỗ trợ khả năng sinh sản và giảm các triệu chứng của hội chứng buồng trứng đa nang (PCOS) và lạc nội mạc tử cung.
L-carnitine dường như cũng đóng một vai trò trong sức khỏe của tinh trùng. Bổ sung LC và ALC đường uống đã được chứng minh là cải thiện khả năng di chuyển của tinh trùng. Thêm LC vào tinh trùng trước khi đông lạnh để sử dụng sau này trong các phương pháp điều trị sinh sản dường như cải thiện sức sống và khả năng vận động của tinh trùng.
Vitamin B
Tất cả các vitamin B, bao gồm B3 (niacin), B6 (pyridoxine), B9 (folate hay axit folic) và B12 đều đóng vai trò quan trọng trong sự hình thành và hoạt động bình thường của các tế bào hồng cầu. Hoạt động chức năng thần kinh và năng lượng tế bào cũng phụ thuộc vào mức độ của vitamin B.
Một trong những vitamin B quan trọng nhất đối với khả năng sinh sản và sự phát triển khỏe mạnh của thai nhi là folate hoặc B9. Việc hấp thụ ít folate có thể làm tăng nguy cơ dị tật bẩm sinh ống thần kinh ở thai nhi. Nghiên cứu cũng phát hiện ra rằng mức độ B9 thấp có thể dẫn đến rụng trứng không đều, làm giảm khả năng sinh sản.
Ở nam giới, hàm lượng folate thấp có liên quan đến sức khỏe tinh trùng kém. Những người có chế độ ăn uống ít folate có nhiều khả năng có tỷ lệ tinh trùng bị hỏng ADN cao hơn.
Folate là dạng B9 được tìm thấy tự nhiên trong các loại thực phẩm như đậu lăng, đậu gà, rau lá xanh đậm, măng tây và bông cải xanh. Axit folic là dạng tổng hợp của B9. Khi bổ sung axit folic, cơ thể phải chuyển hóa axit folic thành folate, nếu không, các tế bào không thể sử dụng chất dinh dưỡng này.
Có thể bổ sung folate thay vì axit folic, nhưng folate ít phổ biến hơn và thường đắt hơn.
Vitamin C, E
Vitamin C được tìm thấy trong trái cây và rau quả, đặc biệt là trái cây họ cam quýt, quả mọng và ớt. Vitamin này giúp duy trì các mô liên kết khỏe mạnh và rất quan trọng trong việc chữa lành vết thương và nâng cao miễn dịch.
Vitamin C cũng là một chất chống oxy hóa mạnh mẽ nên đóng một vai trò quan trọng trong khả năng sinh sản. Chất chống oxy hóa làm giảm tác động tiêu cực của các gốc tự do, giảm tổn thương tế bào trong cơ thể. Thường được kết hợp với vitamin E trong các nghiên cứu, vitamin C đã được chứng minh cải thiện sức khỏe của tinh trùng và giảm sự phân mảnh ADN của tinh trùng.
Giống như vitamin C, vitamin E là một chất chống oxy hóa. Vì stress oxy hóa có thể làm giảm khả năng sinh sản, nên bổ sung đủ chất chống oxy hóa (thông qua thực phẩm hoặc chất bổ sung) có thể hỗ trợ việc thụ thai.
Canxi
Bạn có thể đã biết rằng canxi là một khoáng chất chúng ta cần cho chức năng xương khỏe mạnh. Nhưng bạn có biết nó cũng đóng một vai trò quan trọng trong sức khỏe tim mạch, chức năng cơ, dẫn truyền thần kinh và cân bằng nội tiết tố?
Nghiên cứu được công bố vào năm 2013 cho thấy rằng những phụ nữ tiêu thụ nhiều sản phẩm từ sữa hơn (có nhiều canxi và được bổ sung vitamin D) có mức vitamin D trong huyết thanh cao hơn và ít có nguy cơ mắc bệnh lạc nội mạc tử cung và các vấn đề về rụng trứng hơn. Tuy nhiên, hiện chưa có nghiên cứu cụ thể nào về việc bổ sung canxi và khả năng sinh sản của phụ nữ.
Coenzyme Q10
Coenzyme Q10, thường được gọi là CoQ10, là một chất chống oxy hóa mà tế bào cần để hoạt động bình thường và tạo ra năng lượng.
CoQ10 có thể giúp cải thiện chức năng của tinh trùng. Những người có mức CoQ10 cao hơn trong tinh dịch có khả năng di chuyển của tinh trùng tốt hơn. Đối với khả năng sinh sản của phụ nữ, nghiên cứu CoQ10 giới hạn ở những người trải qua quá trình thụ tinh trong ống nghiệm (IVF), nhưng kết quả rất hứa hẹn. Một nghiên cứu năm 2017 cho thấy mức độ CoQ10 cao hơn (được tìm thấy tự nhiên trong nang trứng) có liên quan đến chất lượng cao trứng hơn và tỷ lệ mang thai cao hơn ở bệnh nhân thụ tinh ống nghiệm.
Hai nghiên cứu khác cho thấy rằng dùng CoQ10 trước chu kỳ IVF làm tăng đáng kể số lượng và chất lượng trứng, nâng cao tỷ lệ thụ tinh thành công và tỷ lệ phôi khỏe mạnh.
Vitamin D
Vitamin D được tìm thấy trong một số loại thực phẩm và chủ yếu thu được khi tiếp xúc với ánh nắng mặt trời. Vitamin D hoạt động cùng với canxi để giúp duy trì xương chắc khỏe. Nhưng nó cũng rất quan trọng đối với sự phát triển của tế bào, chức năng miễn dịch và điều chỉnh chứng viêm trong cơ thể.
Lượng vitamin D thấp có liên quan đến vô sinh. Cả cơ quan sinh sản nam và nữ đều chứa các thụ thể vitamin D và các enzym chuyển hóa, cho thấy rằng vitamin D có thể quan trọng đối với khả năng sinh sản khỏe mạnh.
Mức độ vitamin D thấp có liên quan đến các vấn đề rụng trứng và tăng nguy cơ lạc nội mạc tử cung. Tỷ lệ thành công của thụ tinh ống nghiệm có xu hướng cao hơn ở những người có hàm lượng vitamin D cao hơn.
Sắt
Sắt là một khoáng chất chúng ta cần để tạo và hoạt động tế bào máu khỏe mạnh. Thiếu sắt có thể dẫn đến vô sinh ở cả nam giới và nữ giới. Dù sắt là một khoáng chất thường được hấp thu qua protein động vật, sắt cũng có trong đậu, đậu lăng, rau bina và ngũ cốc tăng cường.
Kẽm
Kẽm là một khoáng chất thiết yếu, chịu trách nhiệm cho chức năng tế bào thích hợp, khả năng miễn dịch, chữa lành vết thương, tổng hợp ADN và phân chia tế bào. Nó cũng cần thiết cho sự tăng trưởng và phát triển khỏe mạnh, từ khi mang thai đến khi trưởng thành.
Đã có rất nhiều nghiên cứu về khả năng sinh sản của nam giới và kẽm. Kẽm rất quan trọng đối với sức khỏe nội tiết tố nam, cũng như sự phát triển và trưởng thành bình thường của tinh trùng. Thiếu kẽm có thể làm giảm số lượng tinh trùng thấp và gây thiểu năng sinh dục. Những người có kết quả phân tích tinh dịch kém cũng có xu hướng có lượng kẽm thấp trong cả xét nghiệm tinh dịch và huyết thanh.
Thiếu kẽm còn có thể ảnh hưởng đến khả năng sinh sản do làm giảm chất lượng của trứng, nhưng hầu hết các nghiên cứu này được thực hiện trên động vật.
Dù không thể phủ nhận một số vitamin và chất dinh dưỡng cần thiết cho khả năng sinh sản, bạn nên nói chuyện với bác sĩ để xem xét nhu cầu cá nhân của trước khi bổ sung. Bác sĩ có thể giúp bạn xác định xem liệu cơ thể có thiếu hụt vitamin hay khoáng chất nào và nên dùng thực phẩm bổ sung hay chỉ đơn giản là thay đổi chế độ ăn uống hằng ngày.
Anh Ngọc (Theo Verywell )