Quả trám được chế biến thành nhiều món ăn như trám kho cá, trám om tương, trám om thịt, trám om nước mắm, trám nấu xôi, trám nhồi thịt...
Trước đây trám đen chỉ 50 – 70 nghìn đồng/kg nhưng vài năm trở lại đây người sành ăn bắt đầu tìm mua trám nhiều nên trám đen cũng đắt hơn. Quả trám đen tươi giá khoảng 140 – 150 nghìn đồng/kg. Trám đem ỏm hạt giá khoảng 170 nghìn đồng/kg. Trám xanh để kho thịt, kho cá cũng có giá từ 70 – 80 nghìn đồng/kg.
Quả trám vừa chế biến thành nhiều món ăn vừa có nhiều tác dụng đối với sức khoẻ. (Ảnh minh họa)
Không chỉ là món ăn gây thương nhớ đối với nhiều người, quả trám còn có tác dụng chữa bệnh. Theo bác sĩ Hoàng Sầm, Viện trưởng Viện Y học Bản địa Việt Nam, quả trám không chỉ để ăn như thực phẩm mà nó còn có nhiều tác dụng cho sức khỏe. Trong y học cổ truyền, quả trám được coi như vị thuốc.
Có 2 loại quả trám xanh và trám đen. Quả trám xanh có hình thoi, hai đầu tù và có màu vàng xanh nhạt. Còn quả trám đen có màu tím đen sẫm, dạng hình trứng. Ở Việt Nam, loại quả này tập trung chủ yếu ở các vùng núi miền Bắc, từ Quảng Bình trở ra. Cụ thể, cây phân bố nhiều ở các tỉnh như Thái Nguyên, Hòa Bình, Phú Thọ, Bắc Cạn, Hà Tây, Yên Bái, Vĩnh Phúc,…
Theo nghiên cứu của y học hiện đại, trong thành phần của quả trám chứa nhiều hợp chất tốt cho sức khỏe. Ví dụ như một quả trám chứa khoảng 12 % chất đạm, 1,09% chất béo, ngoài ra, quả trám còn là quả giày hydrat carbon, phốt phô, magiê, sắt, kali. Cùi của quả trám cũng là nguồn cung cấp chất xơ tốt, chất béo tốt cho cơ thể.
Đặc biệt, dầu của hạt trám chứa caproic, myristic, acid hexanoic, stearic, palmatic, decanoic, linoleic, octanic, lauric,…
Vì vậy, quả trám được xem là thức ăn thích hợp với trẻ nhỏ, người ở độ tuổi trung niên và phụ nữ mang thai có cơ thể bị suy nhược. Bên cạnh đó, nước sắc từ quả trám có tác dụng kích thích tuyến nước bọt, giúp hệ tiêu hóa hoạt động tốt, tăng cường khả năng hấp thu chất dinh dưỡng. Ngoài ra, nước sắc còn giúp bảo vệ gan chống lại các tác nhân gây hại.
Còn trong y học cổ truyền, BS Sầm cho biết quả trám có tính ôn, vị chua, ngọt và không có độc. Nó có tác dụng vào trực tiếp hai kinh phế (cơ quan hô hấp), vị (cơ quan tiêu hóa).
Ngoài ra, quả trám trắng và đen đều có tác dụng sinh tân chỉ khát, lợi yết hầu và giải độc. Do đó, thường dùng giải rượu, chữa yết hầu sưng đau, nọc con dải, điều trị cổ họng sưng đau hoặc ho nhiều đờm, hòa hãn tư bổ. Quả trám chín có tác dụng chữa động kinh và an thần.
Hiện một số bài thuốc từ quả trám được y học cổ truyền áp dụng. Như trị ho, có thể lấy hai ba quả trám xanh bỏ hạt, giã dập lấy nước uống, có thể cho thêm với mật ong và gừng.
Với người bị viêm amidan, viêm họng cấp, khô rát cổ có thể dùng trám đen muối uống. Cách làm trám ngâm muối giống với chanh muối. Ngoài ra, cũng có thể dùng trám tươi nấu lên lấy nước uống, ăn quả. Với người ho, sốt khô họng cũng có thể lấy trám nấu nước uống.
Bác sĩ Sầm cũng lưu ý khi sử dụng trám để chữa một số bệnh hô hấp thông thường, người dùng nên lưu ý tham khảo hỗ trợ từ bác sĩ. Trường hợp bị dai dẳng, trên 3 ngày cần có sự tư vấn của bác sĩ.
Khánh Chi
Lợi trăm đường với những thực phẩm này của mùa thu
Nên ăn những thực phẩm sau đây để chăm sóc sức khỏe mùa thu, giải độc và bồi bổ dạ dày, bổ dưỡng và giảm cân.