Thuyên tắc cholesterol xảy ra khi các tinh thể được tạo thành từ cholesterol, các phân tử khác (tiểu cầu, protein) thoát ra khỏi lớp niêm mạc của động mạch lớn. Khi di chuyển qua các mạch máu đến mạch máu nhỏ hơn, tinh thể có thể ngăn chặn dòng chảy của máu, gây viêm. Sự tắc nghẽn, viêm nhiễm này có thể làm hỏng các cơ quan hoặc mô chứa mạch máu đó.
Triệu chứng của hội chứng thuyên tắc cholesterol khác nhau tùy theo mạch máu bị tắc nghẽn. Các biến chứng nghiêm trọng hoặc thậm chí tử vong có thể xảy ra nếu một trong các cơ quan chính bị ảnh hưởng. Khi mảng bám tích tụ bên trong động mạch sẽ làm tăng nguy cơ phát triển bệnh tim mạch như đau tim, đột quỵ hoặc tắc mạch cholesterol.
Triệu chứng, nguyên nhân thuyên tắc cholesterol
Thuyên tắc cholesterol thường gây ra các triệu chứng như: sốt, mệt mỏi, giảm cân, đau cơ, ăn mất ngon. Ngoài ra, người bệnh có thể phát triển biểu hiện cụ thể ở cơ quan bị ảnh hưởng. Các triệu chứng có xu hướng nặng hơn theo thời gian khi tình trạng tắc nghẽn tồi tệ hơn. Những bộ phận thường bị ảnh hưởng nhất gồm thận, da, đường tiêu hóa với dấu hiệu: ngón chân xanh hoặc tím, loét da, hoại thư da, đau chân hoặc ngón chân, thay đổi màu da, đốm xung quanh móng tay, mù đột ngột, đau đầu, nhầm lẫn hoặc biến đổi trạng thái tinh thần, đột quỵ, đau bụng hoặc lưng, chảy máu hoặc đau bên trong đường tiêu hóa, tiêu chảy.
Đau bụng có thể là một trong các triệu chứng thuyên tắc cholesterol. Ảnh: Freepik
Những người bị xơ vữa động mạch có nguy cơ cao bị thuyên tắc cholesterol. Xơ vữa động mạch là tình trạng động mạch bị thu hẹp do sự tích tụ của các mảng bám. Mức độ nghiêm trọng của chứng xơ vữa động mạch có liên quan trực tiếp đến khả năng phát triển bệnh thuyên tắc cholesterol. Trong khoảng 80% trường hợp, thuyên tắc cholesterol xảy ra sau một thủ thuật nội mạch (thay van tim, đặt stent, cắt nội mạc động mạch cảnh, đặt ống thông tim).
Các yếu tố nguy cơ khác gây bệnh thuyên tắc cholesterol bao gồm: giới tính (nam), tuổi tác, huyết áp cao, cholesterol cao, bệnh tiểu đường, bệnh mạch máu ngoại vi, suy thận, phình động mạch chủ bụng, viêm toàn thân, dùng thuốc chống đông máu, từng được điều trị tiêu huyết khối (để phá vỡ cục máu đông), hút thuốc.
Cách điều trị
Không có phương pháp điều trị cụ thể cho người bị thuyên tắc cholesterol. Cách điều trị bao gồm kiểm soát các triệu chứng, giảm mức cholesterol, ngăn ngừa bệnh tim mạch trong tương lai.
Người bệnh bị thuyên tắc cholesterol được khuyến nghị áp dụng lối sống lành mạnh để giảm nguy cơ mắc các biến cố tim mạch trong tương lai. Những thói quen tốt bao gồm: bỏ thuốc lá, tập thể dục thường xuyên, giảm cân nếu thừa cân, giảm căng thẳng, ăn uống cân bằng.
Bác sĩ có thể chỉ định một số loại thuốc như statin giúp cải thiện tình trạng của những người có triệu chứng về da hoặc thận. Những loại thuốc này làm giảm viêm, giảm mức cholesterol xấu LDL, ổn định mảng bám trong động mạch. Thuốc chống viêm có thể được kê đơn để giảm viêm do tắc mạch. Các loại thuốc khác có thể được bác sĩ chỉ định để điều trị thuyên tắc cholesterol bao gồm: aspirin, thuốc chống kết tập tiểu cầu, thuốc giãn mạch, thuốc cầm máu.
Bên cạnh đó, gần 50% những người bị thuyên tắc cholesterol cần điều trị thay thế thận. Liệu pháp thay thế thận (lọc máu, cấy ghép thận) có thể là một cách lọc máu khi thận không hoạt động bình thường. Với các trường hợp nặng ảnh hưởng đến tính mạng, người bệnh có thể được chỉ định phẫu thuật và can thiệp.
Biến chứng của bệnh thuyên tắc cholesterol
Những người bị thuyên tắc cholesterol thường có tiên lượng xấu. Thông thường, họ bị xơ vữa động mạch tiến triển, mắc các yếu tố nguy cơ dẫn đến một số bệnh tim mạch nghiêm trọng khác. Tình trạng sức khỏe của người bệnh phụ thuộc vào mức độ nghiêm trọng của bệnh lý khác, số lượng yếu tố nguy cơ mắc phải, kích thước của cục tắc nghẽn.
Các biến chứng có thể xảy ra ở người bệnh thuyên tắc cholesterol gồm: cắt cụt chân, điều trị thay thế thận lâu dài, cắt bỏ ruột, lọc máu mạn tính. Chuyên gia khuyến nghị nếu bạn bị cholesterol cao, có bất kỳ triệu chứng nào xấu đi, hãy đến bác sĩ kiểm tra để ngăn ngừa tắc mạch hoặc các tình trạng thứ phát nghiêm trọng khác.
Châu Vũ (Theo Healthline )