Theo Healthiline, thiếu hụt hormone tăng trưởng(GHD) là một tình trạng bệnh lý do không đủ hormone tăng trưởng (GH). GH sản xuất bởi tuyến yên - một cơ quan nhỏ nằm ở đáy não.
Ở trẻ em, GH cần thiết cho sự phát triển bình thường, tạo sức mạnh của cơ, xương, sự phân bố mỡ trong cơ thể. Hormone này cũng giúp kiểm soát mức glucose, lipid. Nếu không có đủ GH, một đứa trẻ có thể chậm lớn, thấp hơn nhiều so với bạn bè cùng độ tuổi.
Khi mắc GHD nghiêm trọng và thiếu hụt ACTH (hormone vỏ thượng thận), trẻ sơ sinh, bé ở giai đoạn tập đi có mức đường huyết thấp, dương vật rất nhỏ. Một số bé chân tay nhỏ, có thể có mỡ quanh vùng bụng, mũm mĩm dù tỷ lệ cơ thể bình thường.
Nếu hormone tăng trưởng triển muộn hơn trong cuộc đời của một đứa trẻ do chấn thương não hoặc khối u thì biểu hiện chính là dậy thì muộn. Trong một số trường hợp, sự phát triển giới tính bị dừng lại. Ví dụ, bé gái có thể không phát triển ngực, giọng nói của nam thanh niên không thay đổi cùng tốc độ với bạn cùng lứa tuổi.
Trẻ thiếu hormone tăng trưởng sẽ chậm phát triển về chiều sao so với bạn bè cùng trang lứa. Ảnh; Freepik
Cơ thể bé vẫn cần hormone tăng trưởng sau khi kết thúc tuổi dậy thì. Khi ở tuổi trưởng thành, hormone sẽ duy trì cấu trúc cơ thể, sự trao đổi chất. Những người có lượng hormone tăng trưởng thấp cảm thấy mệt mỏi, thiếu sức chịu đựng. Họ có thể nhạy cảm với nhiệt độ nóng hoặc lạnh, gặp một số tác động tâm lý nhất định, bao gồm: phiền muộn; thiếu tập trung; trí nhớ kém; xuất hiện những cơn lo lắng...
Ở trẻ em và người lớn, chấn thương đầu nghiêm trọng, nhiễm trùng, điều trị bức xạ cũng có thể gây ra GHD. Hầu hết các trường hợp là vô căn, nghĩa là chưa tìm ra nguyên nhân.
Người lớn mắc thiếu hụt hormone tăng trưởng thường có lượng mỡ trong máu và cholesterol cao. Điều này không phải chế độ ăn uống kém mà do những thay đổi trong quá trình trao đổi chất của cơ thể do lượng hormone tăng trưởng thấp gây ra. Họ cũng có nguy cơ mắc bệnh tiểu đường, bệnh tim cao hơn người bình thường.
Cách chẩn đoán, khắc phục khi trẻ thiếu hormone tăng trưởng
Bác sĩ sẽ tìm hiểu dấu hiệu của GHD nếu bé không đạt mốc chiều cao, cân nặng. Chuyên gia cũng hỏi về tốc độ phát triển của trẻ khi đến tuổi dậy thì. Để xác định tình trạng sức khỏe, bác sĩ chụp X-quang bàn tay để biết mức độ phát triển của xương. Bên cạnh đó, chuyên gia cũng xét nghiệm máu để loại trừ các tình trạng khác ảnh hưởng đến sự phát triển của bé.
Trẻ bị GHD bẩm sinh thường được điều trị bằng hormone tăng trưởng cho đến khi trẻ dậy thì. Thông thường, những đứa trẻ có quá ít hormone tăng trưởng, cơ thể sẽ bắt đầu sản xuất đủ khi chúng bước vào tuổi trưởng thành. Tuy nhiên, một số trường hợp phải điều trị suốt cuộc đời. Bác sĩ có thể xác định xem trẻ có cần tiêm liên tục hay không bằng cách theo dõi nồng độ hormone trong máu.
Hormone tăng trưởng cung cấp bằng cách tiêm vào các mô mỡ của cơ thể như mặt sau của cánh tay, đùi hoặc mông. Liệu pháp có một số tác dụng phụ như: vết tiêm đỏ; đau đầu; đau hông; cong vẹo cột sống... Trong một số trường hợp hiếm, việc tiêm hormone trong thời gian dài có thể góp phần vào sự phát triển của bệnh tiểu đường, đặc biệt ở những người có tiền sử gia đình mắc bệnh.
Lê Nguyễn