Đến với Mộc Châu, du khách sẽ được thưởng thức nhiều loại đặc sản như cá hồi, sữa tươi, dâu tây… Tuy nhiên, có những món ăn mà phải đến đúng thời điểm du khách mới được nếm thử. Một trong số đó là những con ốc đá suối Bàng.
Ốc đá suối Bàng thường sinh trưởng, phát triển ở khu vực suối Bàng (Mộc Châu, Sơn La). Chúng chỉ xuất hiện từ tháng 4 đến cuối tháng 8. Lúc này là mùa mưa, khí hậu trở nên ẩm ướt. Loại ốc chỉ có ở những khu rừng rậm, nhiều cây cối, ẩm thấp. Ốc bò ra nhiều sau cơn mưa để ăn lá cây. Vì thế, sau mỗi cơn mưa rào, người dân lại lên rừng tìm bắt ốc đá.
Ốc đá suối Bàng có bề ngoài tương tự ốc núi Bà Đen ở Tây Ninh. Chúng không phát triển theo chiều dọc như ốc nhồi, ốc bươu vàng mà theo chiều ngang, mình dẹt, to trung bình bằng hai đốt ngón tay, miệng loe ra có màu trắng sữa. Ốc đá suối Bàng ăn lá cây, vùi mình trong lớp lá dày vì thế béo ngậy, làm nên món ngon có một không hai cho vùng đất Mộc Châu, Sơn La.
Loại ốc có cách chế biến đơn giản. Ốc đá suối Bàng không cần hấp hay luộc cùng gừng, sả như nhiều loại ốc khác. Người ta mang về rửa sạch, ngâm cùng vài quả ớt để ốc nhả hết bùn đất. Sau đó, ốc được luộc chín cùng chút muối để khử mùi tanh.
Nước chấm ốc cũng không cần pha quá cầu kỳ. Pha nước mắm với chút đường, ớt chào mào, thêm xíu vị chua của chanh hoặc quất. Khều một con ốc ra, chấm với nước chấm chua cay ngọt. Ốc giòn giòn, ngòn ngọt, man mát lại thơm mùi cây rừng ăn lạ miệng, càng nhai kỹ càng thấy thơm ngon. Cũng chính vì vậy ốc đá không cần thêm gừng sả làm gì, dễ át mất mùi vị nguyên bản.
Hương vị có một không hai cùng với xuất xứ hoàn toàn tự nhiên, ốc đá suối Bàng được xem là đặc sản “trời cho” ở đây. Mỗi cân ốc đá có giá 130.000-160.000 đồng tùy thời điểm. Đến đây không đúng mùa ốc, bạn khó lòng thưởng thức loại đặc sản lạ miệng này.
Ốc đá suối Bàng có thể chế biến thành nhiều món. Tuy nhiên, người địa phương không xào vì ốc ra nhiều nhớt, ăn không ngon. Ngoài luộc, người ta còn dùng ốc để nấu canh hoặc trộn gỏi.
Để nấu canh ốc đá suối Bàng, người dân luộc ốc trước rồi đổ ra khêu để lấy phần. Sau đó, ốc được đem đi nấu với lá nồm, lá chua hoặc măng chua… đều hợp vị.
Món gỏi ốc đá cầu kỳ hơn một chút. Thịt ốc trộn cùng với các loại rau gồm lá gừng, tía tô, mùi tàu, xoài xanh chua và ớt, mắm, đường. Món gỏi ốc đá vừa giòn ngọt thơm lại thanh mát thích hợp cho mùa hè.