Tiên Lục là xã đông dân tốp đầu của huyện Lạng Giang (Bắc Giang) nhưng trên các tuyến đường liên thôn, hiếm thấy hình ảnh rác thải vứt bừa bãi. Khu vực tập kết, xử lý rác thải cũng sạch sẽ.
Nhân viên Tổ thu gom, xử lý rác thải xã Tiên Lục phân loại rác trước khi đốt.
Đầu tư lắp đặt lò xử lý rác công nghệ cao
Xã Tiên Lục có 9 thôn, hơn 3.200 hộ với hơn 14.000 nghìn nhân khẩu. Năm 2018, khi về đích nông thôn mới (NTM), được tỉnh hỗ trợ kinh phí hơn 1 tỷ đồng, xã giải phóng mặt bằng hơn 1,1 ha đất để lắp đặt lò xử lý rác thải công nghệ cao trị giá khoảng 2,8 tỷ đồng.
Nhờ tổ chức, quản lý tốt nên lò xử lý rác tại xã Tiên Lục là một trong số ít những lò được đầu tư xây dựng khi về đích NTM đến nay vẫn còn hoạt động thường xuyên. Tuy nhiên, do lò nhỏ, công suất thấp khoảng 300 kg rác/giờ nên không đáp ứng yêu cầu xử lý trên địa bàn. Vì vậy một lượng lớn rác thu gom phải chôn lấp. Về lâu dài, việc chôn lấp tiềm ẩn nguy cơ gây hại cho môi trường.
Năm 2020, HĐND tỉnh có Nghị quyết 06/2020/NQ-HĐND về hỗ trợ kinh phí lắp đặt lò xử lý rác thải công nghệ cao. Xã Tiên Lục đã có lò xử lý rác nên không thuộc diện được bố trí lắp thêm lò mới. Tháng 6/2022, khi thấy một địa phương khác của huyện không bố trí được mặt bằng, xin dừng việc lắp đặt lò theo Nghị quyết 06, lãnh đạo xã Tiên Lục đã mạnh dạn đề nghị huyện chuyển phần kinh phí hỗ trợ này cho xã để lắp đặt thêm lò xử lý công suất cao hơn, giải bài toán xử lý rác thải tại địa phương.
Ông Hoàng Văn Tuấn, Chủ tịch UBND xã cho biết: “Để lắp thêm lò mới, ngoài khoản kinh phí tỉnh, huyện hỗ trợ, xã phải đối ứng thêm khoảng 500 triệu đồng. Tổng kinh phí lắp đặt lò khoảng 3 tỷ đồng. Đây là khoản tiền không nhỏ, trong khi ngân sách xã còn khó khăn.
Tuy nhiên, thực hiện Chỉ thị 17 của Ban Thường vụ Tỉnh ủy và các kế hoạch về tuyên truyền, huy động toàn dân tham gia thu gom, xử lý rác thải, xác định đây là nhiệm vụ quan trọng, ảnh hưởng trực tiếp đến đời sống người dân, là việc cần làm ngay nên Đảng uỷ, UBND xã Tiên Lục thống nhất cao và được người dân đồng thuận trong việc lắp đặt thêm lò xử lý mới”.
UBND xã Tiên Lục đã tập trung hoàn thiện các thủ tục lắp đặt lò xử lý rác có công suất 500 kg/giờ. Đến nay, cơ bản hoàn thiện việc lắp đặt lò mới, dự kiến đưa vào vận hành thử trong những ngày tới.
Chế độ đãi ngộ tốt
Để các lò vận hành hiệu quả, UBND xã đã lựa chọn, tuyển dụng người lao động và có chế độ đãi ngộ tương xứng. Ngoài trả 7,5 triệu đồng/người/tháng, xã còn hỗ trợ mua bảo hiểm y tế, bảo hiểm xã hội và bảo hiểm thất nghiệp cho nhân viên.
Thấy việc thu gom rác được quan tâm, có thu nhập, chế độ tương xứng, nhiều người dân địa phương xin vào làm việc. Việc lựa chọn nhân lực làm công tác này tương đối thuận lợi, có sự cạnh tranh công bằng.
Công việc tuy vất vả nhưng có thu nhập ổn định, có bảo hiểm. Ngoài tiền lương 7,5 triệu đồng/người, anh em động viên nhau tích cực làm tốt việc phân loại rác thải trước khi đốt, lấy phế liệu bán để tăng thu nhập. Có tháng cao điểm thu được khoảng 10 triệu đồng từ bán phế liệu".
Ông Nguyễn Đình Tài, Tổ trưởng Tổ thu gom, xử lý rác thải xã Tiên Lục.
Bản thân các thành viên được nhận vào tổ thu gom, xử lý rác thải đều cố gắng làm tốt nhất phần việc được giao để không bị thay thế. Hiện tổ thu gom, xử lý rác thải của xã có 5 nhân viên đều là những người khoẻ mạnh (gồm 4 nam, 1 nữ), người nhiều tuổi nhất sinh năm 1974, đa số được nhận vào làm việc từ năm 2018, đều gắn bó, trách nhiệm với công việc.
Ông Nguyễn Đình Tài, Tổ trưởng Tổ thu gom, xử lý rác thải xã Tiên Lục chia sẻ: “Công việc tuy vất vả nhưng có thu nhập ổn định, có bảo hiểm. Ngoài tiền lương 7,5 triệu đồng/người, anh em động viên nhau tích cực làm tốt việc phân loại rác thải trước khi đốt, lấy phế liệu bán để tăng thu nhập. Có tháng cao điểm thu được khoảng 10 triệu đồng từ bán phế liệu”.
Phấn khởi là khi thấy tổ thu gom, xử lý rác thải làm việc tích cực, trách nhiệm, thu gom rác hằng ngày, đường làng ngõ xóm sạch sẽ, người dân các thôn hài lòng qua việc tích cực nộp phí vệ sinh môi trường. Đến nay, 96% các hộ dân trên địa bàn xã đã nộp phí môi trường, với tổng số tiền hằng tháng thu được hơn 53 triệu đồng. Tiền thu phí môi trường được xã đầu tư mua sắm máy móc, phương tiện trang bị, phục vụ cho hoạt động thu gom, xử lý rác.
Nhân rộng mô hình phân loại rác tại nguồn
Bên cạnh các giải pháp trên, xác định làm tốt việc phân loại rác từ nguồn sẽ góp phần giảm thời gian, tăng số lượng rác được xử lý, UBND xã Tiên Lục đã đẩy mạnh việc tuyên truyền, huy động cán bộ, hội viên các đoàn thể và người dân tích cực tham gia làm tốt công tác vệ sinh môi trường khu dân cư, quan tâm phân loại rác thải từ nhà (rác vô cơ, hữu cơ, rác phân huỷ được…), tạo thuận lợi cho việc thu gom, xử lý.
Bà Lê Thị Ánh, Chủ tịch Hội Liên hiệp Phụ nữ xã Tiên Lục cho biết: “Hội vừa vận động, phát giỏ nhựa cho khoảng 200 hội viên phụ nữ thôn Giếng thực hiện thử nghiệm mô hình phân loại rác thải tại nguồn và được chị em hội viên hưởng ứng tích cực. Qua kiểm tra cho thấy hơn 80% số hội viên được đánh giá làm tốt việc phân loại. Tới đây, Hội tiếp tục tuyên truyền, vận động các thôn còn lại tham gia mô hình, phấn đấu đến đầu năm 2023, 100% hội viên làm tốt việc phân loại rác thải tại nhà”.
Công tác bảo vệ môi trường trên địa bàn xã Tiên Lục chuyển biến rõ rệt. Mục sở thị khu vực xử lý rác của xã mới đây thấy chiếc lò công suất 300 kg/giờ liên tục hoạt động. Lò mới lắp chưa vận hành, lượng rác thu gom về hằng ngày còn tồn khoảng 4-5 tấn. Tuy nhiên, nơi để rác tồn lưu không có mùi hôi, khó chịu hay rỉ nước bẩn lênh láng, ruồi nhặng bu bám như nhiều điểm tập kết rác ở một số địa phương khác.
Giải thích về sự khác biệt này, ông Tài nói: “Do chúng tôi thường xuyên phun chế phẩm khử mùi và thuốc diệt ruồi muỗi, đồng thời làm tốt khâu phân loại rác thải trước khi đưa vào lò (rác thải rắn được phân ra xử lý riêng; túi ni-lông, dép nhựa, giấy vụn, bao dứa, vỏ bao xi măng… thậm chí cả giẻ rách cũng được phân loại từng thứ để bán cho cá nhân, doanh nghiệp có nhu cầu tái chế).
Hơn nữa, toàn bộ số rác chưa xử lý kịp được tập kết cẩn thận trong khu vực có mái che, có rãnh thoát nước mưa phía ngoài nên khi trời mưa, lượng rác tồn lưu không bị ẩm ướt, mốc thối, không làm ảnh hưởng đến tiến độ xử lý cũng như môi trường xung quanh. Từ khi xây dựng, lắp đặt đưa vào sử dụng đến nay, người dân xung quanh chưa có phản ánh nào về ô nhiễm từ khu xử lý rác tập trung.
Xã Tiên Lục đã tạo ra sự khác biệt trong công tác thu gom và xử lý rác thải, là mô hình hiệu quả được người dân ghi nhận.
Nguồn Tin: