Bé nhà tôi sinh mổ, từ nhỏ hệ hô hấp yếu nên thường bị viêm phổi, đó có phải do phế cầu không? Làm sao để phòng tránh? (Minh Phương, Hà Nội)
Trả lời:
Chào bạn,
Phế cầu là vi khuẩn cư trú trong hầu họng của người lớn và trẻ em. Khi miễn dịch của cơ thể bị suy yếu, phế cầu khuẩn sẽ nhân cơ hội tấn công vào phổi gây nhiều biến chứng nghiêm trọng, điển hình là viêm phổi . Do có đường lây đa dạng qua không khí, các giọt bắn li ti khi ho/hắt hơi, tiếp xúc với người bị bệnh hoặc người khỏe mạnh mang trùng (nhiễm phế cầu nhưng chưa có các triệu chứng bệnh), chính vì vậy phế cầu khuẩn có khả năng lây nhiễm rất nhanh và có thể gây thành dịch.
Việt Nam là một trong 15 quốc gia chiếm 75% gánh nặng về viêm phổi do phế cầu trên toàn thế giới và cũng là môi trường có nguy cơ lây nhiễm rất cao. Người già và trẻ nhỏ bị viêm phổi do phế cầu có tỷ lệ tử vong lên tới 50% do phổi bị tàn phá gây suy hô hấp.
Viêm phổi do phế cầu có biểu hiện cấp tính là ho nhiều, ớn lạnh, sốt cao, vã mồ hôi, đau ngực, đau cơ, mệt mỏi, ho và thở nhanh... khá tương tự với biểu hiện của các tác nhân truyền nhiễm khác ở đường hô hấp như Covid-19, cúm mùa... Hiện nay, Covid-19 vẫn chưa dứt, cúm A và Adenovirus đang gây bệnh ở nhiều trẻ em và người lớn, đe dọa nguy cơ đồng nhiễm cùng phế cầu, các triệu chứng chồng chéo, khó nhận biết, dễ nhầm lẫn dẫn đến bỏ sót điều trị, tăng diễn tiến bệnh nặng và tử vong.
Gia đình bạn có trẻ nhỏ, là đối tượng hàng đầu có nguy cơ cao nhiễm viêm phổi do phế cầu. Phế cầu không chỉ gây viêm phổi mà còn là tác nhân của hàng loạt bệnh khác như viêm màng não, viêm tai giữa, nhiễm trùng huyết... Trẻ nhỏ chưa tiêm vaccine phế cầu không chỉ đối mặt với nhiều biến chứng nguy hiểm mà còn là nguồn lây bệnh cho các thành viên trong gia đình, đặc biệt là người già có hệ miễn dịch suy yếu.
Tiêm vaccine phế cầu giúp trẻ em và người lớn tăng cường đề kháng hô hấp. Ảnh: Nguyên An
Vaccine Prevenar 13 do Bỉ sản xuất phòng 13 chủng vi khuẩn phế cầu nguy hiểm nhất, tăng miễn dịch và bảo vệ hiệu quả hệ hô hấp cho người sử dụng; loại bỏ những triệu chứng dễ nhầm lẫn với Covid-19, cúm A, Adenovirus. Vaccine phế cầu cũng được chứng minh tạo miễn dịch chủ động "bảo vệ chéo" với Covid-19, tránh đồng nhiễm cùng lúc nhiều tác nhân nguy hiểm, giảm diễn tiến nặng và tử vong.
Tuỳ thuộc vào độ tuổi và sự đáp ứng miễn dịch tốt nhất mà bác sĩ sẽ chỉ định loại vaccine phế cầu cho trẻ nhỏ. Đối với vaccine phế cầu Prevenar 13, trẻ trên 2 tuổi và người lớn chỉ cần tiêm một mũi đã cho hiệu quả bảo vệ trọn đời.
BS.CKI Bạch Thị Chính
Giám đốc Y khoa, Hệ thống tiêm chủng VNVC