Phụ nữ sau sinh thường đối mặt với các vấn đề khi quan hệ tình dục gồm: khô âm đạo, cơ sàn chậu yếu, quan hệ dễ bị đau rát, đau lưng, có thể rách vết may tầng sinh môn gây chảy máu, giảm ham muốn... Theo một nghiên cứu thực hiện trên 832 phụ nữ ở các thời điểm 3,6,9,12 tháng sau sinh đăng tải trên BioMed Central (tạp chí y khoa ở Anh) cho thấy, có khoảng 50% phụ nữ tham gia cho biết giảm ham muốn sau sinh, 43% người bị thiếu dịch nhờn âm đạo.
Mệt mỏi, rối loạn nội tiết tố là những nguyên nhân khiến phụ nữ sau sinh giảm ham muốn tình dục. Ảnh: Shutterstock
Trong 6 tháng đầu sau sinh, phụ nữ có nguy cơ bị rối loạn chức năng tình dục cao gấp đôi so với trước khi sinh. Một số yếu tố làm giảm ham muốn tình dục sau sinh bao gồm:
Mệt mỏi : việc bận rộn chăm sóc trẻ ngày đêm khiến chị em kiệt quệ về thể chất lẫn tinh thần, chính là nguyên nhân giảm ham muốn.
Rối loạn nội tiết: khi mang thai, nồng độ hormone estrogen, progesterone tăng lên trong cơ thể người phụ nữ nhằm phát triển tuyến sữa, hỗ trợ phát triển tử cung sẵn sàng cho cuộc chuyển dạ. Tuy nhiên, sau khi sinh, hàm lượng estrogen, progesterone sụt giảm nghiêm trọng nhất là trong giai đoạn cho con bú. Điều này có thể dẫn đến khô âm đạo, giảm ham muốn.
Sức khỏe thể chất chưa phục hồi : cơ thể cần hồi phục sau chuyển dạ, sinh nở, quá trình có thể chậm hơn nếu bạn bị rách tầng sinh môn hoặc đang hồi phục sau sinh mổ. Khi cơ sàn chậu chưa hồi phục hoàn toàn, phụ nữ dễ bị đau xương chậu, đau lưng. Quan hệ khi sản dịch còn tiết ra có thể dẫn đến nguy cơ mắc bệnh lây truyền qua đường tình dục, nhiễm trùng, bục vết may ở tầng sinh môn. Nếu nhiễm trùng nặng có thể gây viêm nội mạc tử cung, viêm tử cung... ảnh hưởng đến việc mang thai sau này.
Tâm lý chưa ổn định: trầm cảm sau sinh là một tình trạng sức khỏe tâm thần mà nhiều bà mẹ sau sinh gặp phải. Triệu chứng trầm cảm điển hình là mất hứng thú với hoạt động mà trước đây bạn thường quan tâm, có thể bao gồm cả quan hệ tình dục. Ngoài ra, sự mất tự tin về ngoại hình sau khi sinh cũng cản trở cảm xúc ham muốn.
Lo lắng mang thai lần nữa : trong tự nhiên, động vật mẹ hiếm khi giao phối khi bận nuôi con non để cơ thể không phải chịu thêm gánh nặng của việc mang thai một lần nữa. Điều này cũng có thể đúng với phụ nữ. Trên thực tế, chuyên gia sản phụ đều khuyên phụ nữ chỉ nên mang thai trở lại sau 18 tháng.
Cách lấy lại hứng thú "chăn gối" sau khi sinh
Theo PGS.TS.BS Lưu Thị Hồng (Phó Giám đốc Trung tâm Sản Phụ khoa Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh Hà Nội), cùng với thời gian, sự kiên nhẫn, phụ nữ và người bạn đời có thể từng bước thiết lập lại đời sống tình dục ổn định bằng một số phương pháp.
Sau khi sinh, cả hai rất khó có thời gian riêng tư để kết nối tình cảm. Do đó, cả hai nên bắt đầu bằng những hành động âu yếm nhiều hơn, tăng cường gắn kết. Việc thích nghi với cuộc sống mới sau khi mang thai hay sau sinh không dễ dàng. Do đó, chị em trao đổi với chồng về cảm giác của bản thân. Bạn nói chuyện cởi mở để họ lắng nghe, những mối quan tâm của bản thân.
Tăng cường sự gắn kết thân mật, ổn định nội tiết tố là cách để phụ nữ sau sinh từng bước lấy lại hứng thú chăn gối. Ảnh: Shutterstock
Bên cạnh tâm lý căng thẳng, stress, mệt mỏi... nguyên nhân sâu xa của tình trạng mất hứng thú chăn gối sau sinh là sự sụt giảm của bộ 3 nội tiết tố nữ gồm progesterone, estrogen và testosterone. Điều này sẽ làm thay đổi toàn bộ cơ thể, đặc biệt là khả năng tiết dịch âm đạo khi có kích thích, đồng thời âm đạo bị teo lại, mỏng đi, bài tiết dịch nhờn kém dần, giảm ham muốn, khó đạt khoái cảm. Do đó, phụ nữ cần có giải pháp chăm sóc, duy trì sự ổn định của bộ 3 nội tiết tố nữ khoa học, hiệu quả.
Theo bác sĩ Hồng, các nghiên cứu lâm sàng tại Mỹ, Australia, Việt Nam cho thấy, Lepidium Meyenii - loại thảo dược quý sinh trưởng ở Nam Mỹ, có tác dụng cải thiện hệ trục não bộ - tuyến yên - buồng trứng, giúp ổn định bộ 3 nội tiết tố nữ. Chị em có thể bổ sung Lepidium Meyenii sau khi ngưng cho con bú để cải thiện tình trạng "khô hạn", giúp đời sống sinh lý của phụ nữ chất lượng hơn.
Những bà mẹ sau sinh nên dành thời gian ít nhất 15 phút mỗi ngày để thư giãn như hít thở sâu, nghe nhạc, thiền, ngâm mình trong bồn tắm giúp đầu óc thoải mái, hữu ích cho đời sống sinh lý.
Để giảm bớt khó chịu, phái nữ có thể giảm đau bằng cách làm rỗng bàng quang (tiểu sạch), tắm bằng nước ấm để tinh thần thoải mái trước khi quan hệ tình dục; kéo dài màn dạo đầu để âm đạo tiết ra chất bôi trơn tự nhiên, dùng thuốc giảm đau không kê đơn hay chất bôi trơn. Nếu sau đó, chị em vẫn thấy bỏng rát, hãy chườm đá bọc trong khăn sạch lên vùng cơ thể bị tổn thương để xoa dịu. Nếu quan hệ tình dục tiếp tục gây đau, các cặp vợ chồng nên thăm khám bác sĩ.
Thanh Nguyên