Gout là bệnh rất thường gặp ở nam giới tuổi từ 40 trở lên. Bệnh gây viêm các khớp nhỡ, nhỏ, khởi phát thường đột ngột, sưng, đau và viêm các khớp.
"Gần một nửa người bệnh gout bắt đầu đau từ ngón chân cái, tiếp đến là ngón tay, cổ tay, đầu gối và gót chân", TS Nguyễn Trọng Hưng, Viện Dinh dưỡng Quốc gia, cho hay.
Theo TS Hưng, các cơn gout thường xảy ra vào ban đêm, sau các bữa ăn giàu đạm và kéo dài 3-10 ngày.
3 nguyên nhân thường gặp được chỉ ra gây nên tình trạng này là: Do tăng sản xuất acid uric nội sinh; Do giảm đào thải acid uric ở thận; Ăn quá nhiều thực phẩm nhiều purin như các loại thịt đỏ và thủy hải sản.
Tại sao nam giới bị bệnh gout nhiều hơn?
TS Đoàn Huy Cường, Khoa Dinh dưỡng, Bệnh viện 108, cho hay các nghiên cứu đều cho thấy nhân purin trong thực phẩm ăn vào là nguyên nhân hàng đầu gây tăng acid uric. Các purin thực phẩm khác nhau gây tăng acid uric khác nhau.
Bên cạnh các thức ăn có nhân purin, uống rượu bia cũng có vai trò quan trọng làm tăng acid uric máu và cơn gout cấp. Uống rượu bia gây tăng lactat máu, làm giảm bài xuất acid uric qua thận dẫn đến tăng acid uric máu và cơn gout cấp.
Nguy cơ mắc bệnh tăng lên theo mức độ uống rượu bia, trong đó uống bia có nguy cơ cao hơn rượu. Nam giới uống nhiều rượu bia nên nguy cơ mắc bệnh cao hơn so với nữ giới.
Những thực phẩm người mắc gout cần tránh
Theo TS Nguyễn Trọng Hưng, thức ăn và đồ uống có nhiều purin sẽ tăng nguy cơ bị cơn gout cấp, do đó người bệnh gout cần nhớ 5 nhóm thực phẩm cần tránh:
- Thịt đỏ, thịt cừu và thịt lợn; nội tạng, phủ tạng như gan, thận, óc, lòng…; hải sản, đặc biệt động vật có vỏ như tôm, trai, cá cơm và cá mòi.
- Các loại rau xanh có tốc độ tăng trưởng nhanh như măng tây, măng tre, nấm, giá, dọc mùng… vì chúng làm tăng tốc độ tổng hợp acid uric trong máu.
- Các sản phẩm có hàm lượng fructose cao như soda và một số loại nước trái cây, kem, kẹo và đồ ăn nhanh.
- Tránh uống bia rượu vì rượu làm gia tăng sự tạo acid uric trong gan và ngăn cản thận thải acid uric; tránh dùng các thuốc lợi tiểu, corticoid.
- Tránh ăn bánh ngọt và bánh quy vì chúng có hàm lượng chất dinh dưỡng thấp và có thể làm tăng nồng độ acid uric.
Nên chọn thực phẩm có hàm lượng purin thấp
- Sữa và các sản phẩm từ sữa ít béo và không béo, như sữa chua và sữa tách béo.
- Trái cây tươi và rau quả, nên sử dụng các loại quả giàu vitamin C như dâu tây, dứa... vì chúng làm giảm tình trạng viêm hiệu quả, giúp người bệnh khỏe mạnh hơn.
- Các loại hạt, bơ đậu phộng và ngũ cốc; chất béo, khoai tây, cơm, bánh mì và mì ống; trứng (vừa phải).
- Các loại thịt như cá, thịt gà và thịt đỏ tốt với lượng vừa phải (khoảng 100-120 g mỗi ngày, tùy tình trạng của người bệnh).
TS Cường khuyên người mắc bệnh gout về lâu dài nếu ăn thịt nên luộc rồi bỏ nước, không nên ăn các loại nước dùng thịt, cá, xương hầm.
- Rau xanh các loại: Súp lơ xanh và rau chân vịt - thực phẩm giàu chất xơ được khuyến khích dùng bởi có thể giảm hấp thu đạm, từ đó giảm sự hình thành acid uric. Nên sử dụng nhiều thực phẩm có tính kiềm như cải xanh, củ cải, bí… vì chúng có tác dụng trung hòa acid uric trong máu, làm chậm tiến triển của bệnh.
- Nên uống nhiều nước mỗi ngày, nên uống 2-2,5 lít/ngày tùy thuộc vào cân nặng, giới, tuổi… Bổ sung vitamin C khoảng 500-1.000 mg mỗi ngày cũng có thể giúp giảm acid uric.
Chế độ ăn uống lành mạnh có thể giúp kiểm soát lượng acid uric. Tuy nhiên, người bệnh gout được khuyên tuân thủ uống thuốc để ngăn chặn các cơn gout cấp và cần đi khám định kỳ.