Tôi là ThS.BS chuyên khoa 2 - Trần Anh Vũ (Phó giám đốc Trung tâm Chấn thương chỉnh hình, Hệ thống Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh). Hôm nay, tôi và các đồng nghiệp thực hiện một ca phẫu thuật thay khớp háng bằng kỹ thuật SuperPath cho bệnh nhân bị hoại tử chỏm xương đùi cả hai bên tại Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh Hà Nội.
Phẫu thuật thay khớp háng nhân tạo được xếp vào hàng “đại phẫu”. Vì thế, trước khi ca mổ diễn ra, tôi đến thăm hỏi để người bệnh và gia đình yên tâm chờ đợi kết quả hoàn hảo nhất. Đây cũng là dịp để tôi thực hiện một số thủ tục cần thiết, giải thích ca phẫu thuật và trao đổi về các nguy cơ có thể xảy ra. Đặc biệt, tôi cần tìm hiểu các yếu tố dị ứng có thể xảy ra ở người bệnh khi sử dụng các loại thuốc hoặc thức ăn.
Sau khi được bác sĩ tư vấn, người bệnh có thể lựa chọn phương pháp gây mê hoặc gây tê. Người bệnh được thay quần áo mổ. "Quan trọng nhất là giữ tâm lý thoải mái. Ca mổ sẽ kéo dài trong khoảng 2 giờ thôi" - điều dưỡng viên liên tục trấn an người bệnh trước khi làm thủ tục gây mê.
Liều lượng thuốc được bác sĩ gây mê hồi sức tính toán hợp lý theo thể trạng, cân nặng, độ tuổi của người bệnh.
Phương pháp gây mê được áp dụng là giảm đau đa mô thức, phối hợp, chọn lọc nhiều kỹ thuật tiên tiến nhất giúp bệnh nhân gần như không có cảm giác đau đớn sau mổ.
Mỗi bệnh nhân được chụp quét 3 chiều khớp háng với hệ thống máy CT cắt lớp vi tính 128 dãy. Dữ liệu khớp háng của bệnh nhân sẽ được số hóa và đưa vào hệ thống máy tính để các bác sĩ đo đạc, lên kế hoạch phẫu thuật chi tiết.
Từ “bản thiết kế trước mổ” này, nhóm bác sĩ chúng tôi liên tục bàn bạc, từ đó mô phỏng các tình huống trong mổ, lựa chọn loại khớp, vị trí đặt khớp phù hợp nhất với đặc điểm sinh học của người bệnh.
Theo phân công và kế hoạch, các điều dưỡng đã chuẩn bị đầy đủ dụng cụ cho ca mổ, đồng thời sắp xếp chúng gọn gàng theo tiến trình của một cuộc phẫu thuật thường quy. Với phẫu thuật thay khớp háng, phẫu thuật viên sẽ sử dụng tới hơn 100 dụng cụ lớn nhỏ, gồm: Dao mổ, kéo mổ, kẹp phẫu tích, kìm cầm máu, chỉ, kim, kìm kẹp kim, bộ khoan, búa, đục phẫu thuật…
Tất cả thông tin cơ bản của bệnh nhân như tên, tuổi, số lượng dụng cụ và gạc được nhóm điều dưỡng kiểm đếm, ghi chú cẩn thận trên một tấm bảng trong phòng mổ để tiện theo dõi đối chiếu trước và sau ca phẫu thuật.
Chúng tôi thống nhất thực hiện đường mổ chân trái trước, do khu vực khớp háng bên trái có dấu hiệu tổn thương nặng nề hơn.
Vật liệu được sử dụng trong ca phẫu thuật làm bằng chất liệu sứ, có khả năng chống mài mòn và suy thoái, có độ bền theo thời gian. Điều này đặc biệt quan trọng trong việc duy trì chức năng khớp, cũng như ngăn ngừa xương bị phá hủy do các mảnh vỡ tạo ra từ sự mài mòn của khớp nhân tạo.
Đường mổ xâm lấn tối thiểu là ưu điểm nổi bật của phương pháp phẫu thuật SuperPath. Đường mổ này là chỉ mở và lách qua bao khớp phía trên để bộc lộ phẫu trường, không cắt cơ hay màng bao khớp, đồng thời bảo tồn hoàn toàn hệ thống gân phía sau khớp háng. Nhờ vậy, bệnh nhân chỉ mất một lượng máu rất ít trong cả ca mổ. Đây cũng là lý do người bệnh thay khớp háng SuperPath phục hồi rất nhanh, có thể đi lại nhẹ nhàng sau phẫu thuật 2 ngày.
Quy trình thay khớp SuperPath được nghiên cứu và thiết kế để tái tạo lại một cách chính xác, không cần cắt các gân cần thiết, kéo căng hoặc gây chấn thương cơ quan quan trọng đối với chức năng của khớp háng. Nhờ ưu điểm này, bệnh nhân không lo nguy cơ trật khớp háng sau khi thay khớp nhân tạo. Người bệnh vẫn có thể ngồi xổm, vắt chéo chân và thực hiện các động tác đứng lên ngồi xuống, squat… tự nhiên.
Kỹ thuật thay khớp háng Superpath được xem là bước tiến vượt trội so với phương pháp phẫu thuật cổ điển. Đây là quy trình bảo tồn phần mềm quanh khớp, giúp bệnh nhân đứng vững trở lại trong vòng vài ngày thay vì vài tuần hoặc vài tháng. Tại Việt Nam, Trung tâm Chấn thương Chỉnh hình - Bệnh viện đa khoa Tâm Anh TP.HCM là một trong số ít đơn vị được Tổ chức đào tạo Y khoa MicroPort cấp chứng nhận đào tạo toàn cầu về kỹ thuật thay khớp háng SuperPath.
Để thực hiện các đường mổ với độ chính xác đến từng milimet, bác sĩ cần tập trung rất cao độ. Không ít lần tôi phải kêu gọi sự giúp đỡ của y tá để lau mồ hôi chảy vào mắt…
Mọi chỉ số sinh tồn trong quá trình thực hiện ca phẫu thuật như nhịp tim, nhịp thở, nhiệt độ, huyết áp, bão hoà oxy máu... được nhóm điều dưỡng theo dõi liên tục. Trong mỗi ca phẫu thuật thay khớp SuperPath, không chỉ có các bác sĩ Ngoại Chấn thương chỉnh hình mà bác sĩ Nội tim mạch, bác sĩ Gây mê hồi sức… cũng túc trực để luôn sẵn sàng trước mọi tình huống có thể xảy ra.
Bác sĩ nội khoa sử dụng các loại thuốc cần thiết để duy trì sự ổn định của người bệnh trong suốt quá trình trước, trong và sau phẫu thuật.
Một trong những lý do các bác sĩ Ngoại khoa thường là nam giới vì chúng tôi cần sử dụng búa, dùi đục, dao cắt laser, thậm chí khoan máy để loại bỏ phần xương và sụn bị tổn thương…. Những công việc này cũng khá nặng nhọc, cần nhiều sức khỏe.
Sau khi làm sạch bề mặt ổ cối, chúng tôi tiến hành đặt khối cầu bằng gốm vào vị trí định sẵn. Khối cầu này thay thế cho chỏm xương đùi bị tổn thương đã được loại bỏ. Miếng đệm bằng gốm được chèn vào giữa khối cầu và ổ cối mới giúp tạo bề mặt trơn láng để xương trượt lên nhau.
Sau khoảng 120 phút làm việc liên tục, chúng tôi đã hoàn thành ca phẫu thuật thay khớp háng cho người bệnh. Vết mổ ngay lập tức được khâu lại. Đường mổ nhỏ, không cắt cơ, không gây tổn thương lớn ở vùng cơ khớp háng. Vết khâu vì thế cũng nhỏ đẹp. Sau phẫu thuật, có thể sử dụng tia laser để kích thích tái tạo lành vết thương nhanh hơn.
Rời phòng phẫu thuật, người bệnh được đưa về phòng hồi sức và nằm tại đây trong vài giờ để theo dõi tình trạng hồi phục sau gây mê. Với kỹ thuật SuperPath, bệnh nhân có thể đi lại bằng khung tập đi, nạng hoặc gậy từ ngày thứ 2 sau mổ và trở lại cuộc sống bình thường sau khi tập vật lý trị liệu trong vài tuần đến vài tháng. Vì có rất nhiều ưu điểm, từ tháng 9, BVĐK Tâm Anh sẽ mở các khóa đào tạo để bác sĩ và phẫu thuật viên Việt Nam có thể thực hiện, nhận chứng chỉ cho kỹ thuật này.