Theo thống kê về Gánh nặng bệnh tật toàn cầu vào năm 2019, mỡ máu cao đã gây ra 4,4 triệu ca tử vong, tương đương 7,78% số ca tử vong trên toàn cầu. Mỡ máu cao là một trong các yếu tố nguy cơ chính của nhiều căn bệnh nguy hiểm đến tính mạng, đang ngày càng gia tăng như tai biến, đột quỵ… Trong khi đó, tại Việt Nam, theo thống kê, gần 50% người trưởng thành sống tại thành thị bị mỡ máu cao. Điều này cho thấy con số này đã đến hồi “báo động” không thể thờ ơ.
Tại Hội thảo khoa học Báo động thực trạng thừa cholesterol - Hệ lụy và giải pháp diễn ra tại Hà Nội vào sáng 25.8, các chuyên gia đã lần lượt chỉ ra nguyên nhân dẫn đến tình trạng thừa cholesterol và mỡ máu cao.
Chế độ dinh dưỡng khiến gần 50% người trưởng thành bị mỡ máu cao Shutterstock
Tuổi, giới , bệnh nền và di truyền – Những yếu tố không thể thay đổi
Các yếu tố tuổi, giới và di truyền là các nguyên nhân dễ gây ra tình trạng thừa cholesterol – mỡ máu cao trong cơ thể hơn. Tuy không phải là nguyên nhân chính nhưng đây là những nguyên nhân nguyên phát, không thể thay đổi được.
Cụ thể, theo các chuyên gia, nếu trong gia đình có tiền sử ông bà, bố mẹ bị mỡ máu cao, con cái sẽ có nguy cơ mỡ máu cao hơn bình thường.
Tuổi tác tăng cao cũng là nguy cơ gây thừa cholesterol, dễ bị mỡ máu cao. Phụ nữ thường nguy cơ thấp hơn nam giới, tuy nhiên, mức cholesterol ở phụ nữ sẽ có xu hướng tăng sau tuổi mãn kinh do hormone estrogen suy giảm nên quá trình chuyển hóa chất béo gặp vấn đề.
Ngoài ra, người mắc các bệnh lý khác như đái tháo đường không kiểm soát, xơ gan, thận hư, suy thận mạn tính… cũng có nguy cơ thừa cholesterol, dễ bị mỡ máu cao hơn người bình thường.
Tuổi, giới, bệnh nền và di truyền góp phần tác động gây ra tình trạng thừa cholesterol, mỡ máu cao Shutterstock
Chế độ
dinh dưỡng
, cân nặng và hoạt động thể lực
– Những yếu tố có thể thay đổi
Ngoài những nguyên nhân nguyên phát, hiện nay, do ảnh hưởng của lối sống thành thị, dành nhiều thời gian cho công việc nên nhiều người thường ăn nhanh, ăn vội, thường xuyên ăn fastfood (thức ăn nhanh). Cộng với lối sống thiếu lành mạnh, cân nặng không kiểm soát, dành ít thời gian cho tập luyện và vận động là nguyên nhân thứ phát nhưng lại là nguyên nhân chính gây nên tình trạng thừa cholesterol – mỡ máu cao.
TS.BS Trương Hồng Sơn, Viện trưởng Viện Y học ứng dụng Việt Nam chỉ ra, nhiều người lầm tưởng chất béo là nguyên nhân chính gây ra tình trạng thừa cholesterol – mỡ máu cao. Tuy nhiên, đây là quan niệm sai lầm và không phải chất béo nào cũng gây ảnh hưởng. Thực chất, thói quen sử dụng quá nhiều thực phẩm chứa chất béo có hại như: thịt mỡ, nội tạng động vật; các loại thực phẩm đóng hộp… mới là “thủ phạm” khiến cơ thể thừa cholesterol.
Ngoài ra, một số thói quen xấu như sử dụng quá nhiều cà phê và các thực phẩm có chứa caffeine, đồ uống có cồn, hút thuốc lá có thể làm tăng các chỉ số mỡ máu.
Tình trạng thừa cân, béo phì cũng có xu hướng gây thừa cholesterol trong máu. Béo phì khiến nồng độ cholesterol có lợi giảm, trong khi đó, nồng độ cholesterol xấu tăng cao, dẫn đến nguy cơ bị máu nhiễm mỡ.
Bên cạnh đó, hoạt động thể lực ít cũng là nguyên nhân khiến bệnh mỡ máu ngày càng phổ biến. Khi cơ thể lười vận động, nồng độ cholesterol xấu tăng lên và làm giảm nồng độ cholesterol tốt.
TS.BS Trương Hồng Sơn nhấn mạnh, trên đây đều là các nguyên nhân có thể thay đổi được, hoàn toàn có thể kiểm soát và dự phòng bằng chế độ dinh dưỡng, sinh hoạt hàng ngày.
TS.BS Trương Hồng Sơn khuyến nghị cần hạn chế các chất béo có hại, caffeine, thức uống có cồn, hút thuốc lá. Đặc biệt không cần loại bỏ hoàn toàn chất béo ra khỏi khẩu phần ăn vì chất béo đóng vai trò quan trọng và là nhóm chất cần thiết cho cơ thể, giúp hấp thu các chất dinh dưỡng, đặc biệt là các vitamin tan trong dầu như A, D, E, K. Khi thiếu hụt chất béo trong khẩu phần ăn hàng ngày sẽ ảnh hưởng đến chức năng nhiều cơ quan, đặc biệt là cơ quan thần kinh. Do đó, thay vì loại bỏ, cần chọn lọc nguồn chất béo có lợi cho sức khỏe để nạp vào cơ thể.
Nguồn chất béo có lợi thường được tìm thấy nhiều trong các loại cá biển sâu như cá hồi, cá trích, trong quả bơ, ô liu, các loại dầu thực vật như dầu gạo, dầu đậu nành, dầu hướng dương…Trong đó nên ưu tiên sử dụng các loại dầu ăn thực vật có chứa dưỡng chất Gamma-Oryzanol và Phytosterol vì có khả năng giảm hấp thụ cholesterol từ thực phẩm.
Dầu ăn Neptune Light hỗ trợ giảm cholesterol, ngăn ngừa mỡ máu cao
Cụ thể, dầu ăn Neptune Light với công thức Healthy GP, cung cấp đầy đủ hai dưỡng chất quan trọng Gamma - Oryzanol và Phytosterol - bộ đôi dưỡng chất có khả năng giảm hấp thụ cholesterol từ thực phẩm; giúp ngăn ngừa mỡ máu được Viện Y học ứng dụng Việt Nam nghiên cứu và chứng nhận.
Theo kết quả nghiên cứu của Viện Y học ứng dụng Việt Nam trên đối tượng có thừa cân/béo phì và có tình trạng mỡ máu mỡ máu cao, cho thấy sau 60 ngày áp dụng thực đơn có sử dụng dầu ăn Neptune Light đã đạt được những con số khả quan.