Cafe chứa nhiều hợp chất có lợi cho sức khỏe, bao gồm caffeine, diterpenes và axit chlorogenic. Các nghiên cứu cho thấy thói quen uống cafe có thể giúp ngăn ngừa các bệnh mạn tính và thoái hóa, bao gồm ung thư, rối loạn tim mạch, tiểu đường và bệnh Parkinson.
Nghiên cứu trên 14.207 người trưởng thành từ 45 - 64 tuổi, được tạp chí Kidney International Reports công bố hồi tháng 5 cho thấy, những người tiêu thụ một lượng cafe bất kỳ có nguy cơ phát triển tổn thương thận cấp tính thấp hơn 11% so với những người không uống cafe. Đặc biệt, những người uống 2-3 tách cafe mỗi ngày giảm nguy cơ này đáng kể nhất.
Người bệnh thận có thể uống dưới 3 tách cafe mỗi ngày, không thêm kem, đường. Ảnh: National Kidney Foundation
Caffeine, hợp chất được nghiên cứu phổ biến nhất trong cafe, vốn không có hại cho sức khỏe và thận. Các nhà nghiên cứu đã tìm thấy một số lợi ích nếu tiêu thụ một lượng caffeine vừa phải. Nó có thể giúp cải thiện mức năng lượng, tăng cường sự trao đổi chất để hỗ trợ đốt cháy chất béo và có chứa nhiều chất chống oxy hóa. Caffeine nhìn chung có tác động tích cực đến chức năng thận và uống cafe hàng ngày có thể giúp giảm nguy cơ mắc bệnh thận mạn tính.
Điều cần lưu ý là caffeine là một chất kích thích nên có thể ảnh hưởng đến huyết áp của một số người. Nếu bị cao huyết áp hoặc có nguy cơ bị cao huyết áp, hãy hỏi bác sĩ xem bạn sử dụng caffeine và/hoặc cafe có an toàn hay không và liều lượng bao nhiêu.
Các hợp chất khác trong cafe ít được nghiên cứu hơn như axit chlorogenic và trigonelline cũng được biết là có tác dụng làm giảm chứng viêm nói chung và căng thẳng oxy hóa.
Một thách thức với người bệnh thận là thận không thể cân bằng lượng kali trong cơ thể. Kali là một chất điện giải mà cơ thể cần để hoạt động bình thường và được tìm thấy trong nhiều loại thực phẩm, bao gồm cả cafe. Vì kali đóng một vai trò trong việc giữ cho trái tim khỏe mạnh, việc mất cân bằng mức độ kali có thể dẫn đến các biến chứng với tim. Do đó, người bệnh thận cần lưu ý đảm bảo lượng kali không quá cao hoặc quá thấp.
Có khoảng 49 mg kali trong 100 g cafe và 3 tách cafe được coi là chứa nhiều kali. Những thứ gia vị thêm vào cafe, chẳng hạn như kem hoặc sữa, cũng có thể làm tăng hàm lượng kali.
5 lưu ý thưởng thức cafe cho người bệnh thận
Người bệnh thận không cần phải ngừng uống cafe nhưng nên lưu ý những điều sau đây để thưởng thức cafe mà không ảnh hưởng đến sức khỏe thận.
Tiêu thụ cafe trong chừng mực
Như với hầu hết mọi thứ, điều độ chính là chìa khóa. Người bệnh thận nên uống ít hơn 3 tách cafe mỗi ngày, khoảng 700 ml. Uống nhiều hơn 3 tách mỗi ngày có thể dẫn đến các biến chứng về sức khỏe theo thời gian.
Uống một lượng cafe vừa phải sẽ giúp kiểm soát mức kali cũng như lượng caffeine trong cơ thể. Quá nhiều caffeine có thể làm cho mức huyết áp tăng lên, dẫn đến các biến chứng về tim mạch. Quá nhiều hoặc quá ít kali cũng có thể ảnh hưởng đến tim như khiến nhịp tim không đều hoặc đau tim.
Kiểm soát lượng chất lỏng
Khi sống chung với bệnh thận, việc uống gì và uống bao nhiêu là điều quan trọng vì thận không còn lọc được nhiều chất lỏng dư thừa ra khỏi cơ thể. Để kiểm soát lượng chất lỏng tiêu thụ, bác sĩ có thể yêu cầu người bệnh thận hạn chế uống nước. Vì vậy, hãy lưu ý đến việc tiêu thụ cafe để không vượt quá lượng nước cho phép hàng ngày. Người bệnh cũng có thể cần hạn chế hoặc tránh uống cafe nếu nó gây tích tụ chất lỏng dư thừa. Khi thận bị suy, việc kiểm soát lượng chất lỏng thu nạp thậm chí còn trở nên quan trọng hơn, nhằm đảm bảo hoạt động lọc máu có thể loại bỏ đủ chất lỏng dư thừa trong mỗi đợt điều trị.
Hạn chế kem và đường trong cafe
Mọi người thường thêm kem, sữa hoặc đường vào cafe. Nhược điểm của những chất phụ gia này đối với người bị bệnh thận là có thể làm tăng mức phốt pho và kali. Một số nhà sản xuất thêm phốt phát hóa học vào kem cafe, chất này dễ được cơ thể hấp thụ. Sữa cũng được coi là chứa nhiều kali.
Ở người bệnh thận, thận bắt đầu mất chức năng và không thể lọc lượng phốt pho và kali dư thừa ra khỏi máu, điều này có thể dẫn đến các biến chứng về tim. Vì vậy, cần hạn chế hoặc tránh các chất tạo bọt và sữa trong cafe. Cũng cần lưu ý đến lượng đường thêm vào cafe của mình. Điều này đặc biệt quan trọng với người bị tiểu đường để giúp quản lý tốt hơn mức đường huyết.
Bất cứ khi nào có thể, nên uống cafe đen. Đọc kỹ thành phần dinh dưỡng trên các sản phẩm cafe để xác định chúng chứa bao nhiêu đường và có thêm phốt phát hay không.
Cân nhắc đồ uống thay thế
Nếu đang tìm cách hạn chế lượng caffeine, hãy thử đổi cafe thông thường sang cafe decaf (decaffeinated coffee), nghĩa là cafe đã loại bỏ caffeine. Đây có thể là một sự thay thế tuyệt vời nếu caffeine ảnh hưởng đến huyết áp.
Các lựa chọn thay thế khác cho cafe là trà đen và trà xanh, bởi chúng có hàm lượng caffeine và kali thấp hơn.
Tham khảo chuyên gia dinh dưỡng
Cafe ảnh hưởng đến mỗi người theo cách khác nhau, vì vậy hãy tham khảo ý kiến bác sĩ hoặc chuyên gia dinh dưỡng về việc tiêu thụ cafe của bạn. Họ có thể đưa ra những lời khuyên và khuyến nghị mức cafe phù hợp với nhu cầu sức khỏe của từng cá nhân.
Nhìn chung, cafe an toàn với người mắc bệnh thận nếu uống điều độ và hạn chế kem, đường. Tốt nhất là nên uống cafe đen. Nếu có các bệnh mạn tính khác như huyết áp cao hoặc tiểu đường, hãy nói chuyện với bác sĩ và chuyên gia dinh dưỡng để tìm hiểu tác động tiềm tàng của cafe đối với sức khỏe của bạn.
Anh Ngọc (Theo Medical News Today, Fresenius Kidney Care )