Thân não nằm ở vị trí đáy não, kết nối não với tủy sống. Tuy có kích thước tương đối nhỏ nhưng vùng thân não đóng vai trò quan trọng điều khiển chuyển động cho đôi mắt, kiểm soát việc nuốt, khả năng hít thở và khả năng nghe. Đây là trung tâm điều khiển một số chức năng duy trì sự sống như hô hấp, điều hòa tim, kiểm soát việc tuần hoàn máu và tiêu hóa cho cơ thể.
Loại đột quỵ này xảy ra khi lưu lượng máu trong các động mạch nhỏ ở phía sau cổ và não bị nghẽn. Các động mạch này gồm động mạch nền, động mạch tiểu não dưới bên trái và phải, động mạch đốt sống trái và phải. Theo Hiệp hội đột quỵ Mỹ, người bị đột quỵ thân não thường gặp phải một số triệu chứng ban đầu như chóng mặt, suy nhược cơ thể, nhìn thấy ảnh đôi, khó nuốt thức ăn và giảm khả năng vận động.
Thông thường, nguyên nhân gây đột quỵ thân não tương tự với các nguyên nhân gây đột quỵ phổ biến tại các vùng khác của não do bệnh lý não, bệnh tim và một số bệnh lý mạn tính khác. Bác sĩ sẽ phân biệt triệu chứng giữa đột quỵ thân não với vùng vỏ não, xác định nguyên nhân đột quỵ qua các xét nghiệm chẩn đoán hoặc tiền sử bệnh lý.
Theo báo cáo nghiên cứu của Hiệp hội đột quỵ Mỹ, đột quỵ vỏ não và đột quỵ thân não có thể tương tự triệu chứng nhưng khác nhau về phía cảm giác trên khuôn mặt. Đột quỵ thân não sẽ gây mất cảm giác nửa khuôn mặt cùng phía với vùng thân não bị tổn thương, trong khi người bị đột quỵ vỏ não bị mất cảm giác phía mặt đối diện vùng vỏ não bị tổn thương.
Người bị đột quỵ thân não thường bị chóng mặt. Ảnh: Freepik
Dưới đây là một số nguyên nhân gây ra tình trạng này.
Nguyên nhân về bệnh lý não: Bệnh nhân bị tăng huyết áp mạn tính, cholesterol cao hoặc tiểu đường thường có nguy cơ bị nghẽn mạch máu trong não. Người bệnh phình động mạch não, dị dạng động mạch, co thắt mạch khi bị thiếu máu cục bộ, rối loạn dòng chảy của máu, co thắt mạch cũng có thể bị loại đột quỵ này.
Nguyên nhân về bệnh lý về tim: Người bị rối loạn nhịp tim, bệnh động mạch cảnh không được điều trị dễ hình thành cục máu đông làm tắc mạch lên não. Bệnh nhân lên cơn đau tim bị suy chức năng tim đột ngột có thể bị thiếu máu não dẫn đến đột quỵ thân não. Người bị tăng huyết áp quá lâu hoặc bị tăng đột ngột cũng dễ bị bệnh mạch máu não, vấn đề về tim và bệnh động mạch cảnh; dẫn đến đột quỵ.
Nguyên nhân về bệnh lý mạn tính khác: Bệnh nhân mắc chứng hạ huyết áp, rối loạn đông máu, tắc khí não, các chứng viêm cũng thuộc nhóm dễ bị đột quỵ. Người bị nhiễm trùng nặng cũng có thể bị thay đổi khả năng đông máu hoặc chảy máu cơ thể, dẫn đến tắc mạch hoặc xuất huyết làm tăng nguy cơ đột quỵ. Một số bệnh nhân dùng thuốc điều trị bệnh mạn tính liều lượng cao cũng có nguy cơ bị ảnh hưởng quá trình đông máu, chảy máu và thay đổi huyết áp có thể dẫn đến đột quỵ cho thân não.
Cũng theo Hiệp hội đột quỵ Mỹ, đột quỵ thân não có thể tạo ra một loạt các triệu chứng nguy hiểm. Người bệnh bị mất cảm giác hoặc cảm nhận yếu một bên cơ thể. Khả năng vận động cơ mặt và miệng lúc này không đồng đều, có thể khiến một bên mí mắt bị sụp hoặc một bên cơ miệng bị lệch.
Bệnh nhân có thể bị nhìn đôi, một mắt không thể cử động, đồng tử bị mất cân xứng. Thân não người bệnh bị mất khả năng thăng bằng, gây ra cảm giác chóng mặt. Vai bệnh nhân cũng bị yếu dần, không thể nhún vai nhịp nhàng. Trong một số trường hợp, đột quỵ thân não có thể gây ra nấc cụt hoặc nguy hiểm hơn, có thể dẫn đến mất ý thức do thân não mất chức năng điều hòa nhịp thở, nhịp tim.
Đột quỵ thân não xảy ra có thể kèm theo tập hợp các triệu chứng liên đới khác (hội chứng đột quỵ thân não). Các hội chứng thân não gồm đột quỵ não giữa, đột quỵ tủy bên, đột quỵ tủy, đột quỵ pontine trung tâm và những hội chứng khác. Các triệu chứng đơn lẻ ở bệnh nhân đột quỵ có thể xuất hiện cùng lúc, tạo thành hội chứng bệnh nguy hiểm đến tính mạng nếu không kịp nhận biết và điều trị kịp thời.
Nếu nhận thấy có các triệu chứng suy giảm chức năng thân não, bạn nên tìm đến chăm sóc y tế kịp thời. Bác sĩ sẽ xem xét bệnh sử, khuyến nghị khám sức khỏe tổng thể và sức khỏe nội thần kinh. Một số bước kiểm tra có thể được yêu cầu như kiểm tra chuyển động của đôi mắt, chụp ảnh não (MRI), chụp chi tiết mạch máu và các kiểm tra liên quan đến chức năng nghe, nhìn liên quan.
Cũng như đột quỵ ở các vùng khác của não, đột quỵ vùng thân não có thể dẫn đến nhiều hậu quả nghiêm trọng, cần được chẩn đoán và phát hiện kịp thời. Triệu chứng có thể gây trở nặng nhanh chóng trong vài giờ gây nguy hiểm đến tính mạng. Bệnh nhân cần được theo dõi và chăm sóc y tế nhằm giúp phục hồi và giảm thiểu khả năng tàn tật hậu đột quỵ.
Mai Trinh
(Theo
Very Well Health
)