Bệnh đái tháo đường phụ thuộc insulin được đặc trưng bởi tăng đường huyết mạn tính, tức là lượng đường dư thừa trong máu và do đó mức độ glucose (đường huyết) quá cao.
Có 2 loại bệnh đái tháo đường: bệnh đái tháo đường type 2 và bệnh đái tháo đường type 1 (phụ thuộc insulin). Bệnh đái tháo đường type 1 phụ thuộc insulin thường được phát hiện ở những người trẻ tuổi. Các triệu chứng là khát nước dữ dội, đi tiểu nhiều và sụt cân nhanh chóng.
Bệnh đái tháo đường type 1 là kết quả của sự biến mất của các tế bào beta từ tuyến tụy, dẫn đến sự thiếu hụt toàn bộ insulin. Cơ thể không còn nhận ra các tế bào beta này và tiêu diệt chúng: bệnh đái tháo đường type 1 được cho là một bệnh tự miễn dịch.
Glucose không thể đi vào tế bào sẽ quay trở lại máu. Mức độ glucose trong máu sau đó tăng lên. Cho đến nay, người ta không biết tại sao sự phá hủy này lại xảy ra.
Theo Viện Quốc gia về Sức khỏe và Nghiên cứu Y khoa Pháp (INSERM), 10% bệnh nhân đái tháo đường mắc bệnh đái tháo đường type 1.
1. Các triệu chứng của bệnh đái tháo đường phụ thuộc insulin là gì?
Các triệu chứng của bệnh đái tháo đường type 1 xuất hiện khi bệnh đã ở giai đoạn nặng. Nói chung, chúng ta có thể lưu ý một số dấu hiệu dưới đây:
- Sự gia tăng bất thường về khát và đói;
- Nhu cầu đi tiểu thường xuyên;
- Mệt mỏi bất thường;
- Khó lành vết thương và vết đứt;
- Da ngứa khô;
- Thường xuyên bị nhiễm trùng nướu răng, bàng quang, âm đạo, âm hộ hoặc bao quy đầu.
Đái tháo đường phụ thuộc insulin thường gặp ở trẻ em theo độ tuổi. (Ảnh minh họa)
Ở trẻ sơ sinh, bệnh đái tháo đường type 1 khá hiếm và có liên quan đến bất thường di truyền. Nó dẫn đến mông đỏ bất thường, khó chịu, tăng cân kém mặc dù ăn ngon, nôn mửa, khát nước và mất nước.
Ở trẻ em, bệnh đái tháo đường type 1 được chẩn đoán thường xuyên hơn trong 2 giai đoạn của cuộc đời: từ 4-6 tuổi, sau đó từ 10-14 tuổi.
Ở độ tuổi từ 4-6, không hiếm trường hợp bệnh đái tháo đường type 1 được chẩn đoán trong giai đoạn nhiễm toan ceton. Nhiễm toan ceton do đái tháo đường là một biến chứng cấp tính của bệnh đái tháo đường bao gồm sự gia tăng nồng độ axit trong máu liên quan đến sự tích tụ của các chất độc hại cho cơ thể, các thể ceton.
Đó là hậu quả của nồng độ insulin quá thấp trong máu, trong trường hợp bệnh đái tháo đường không được chẩn đoán hoặc điều trị kém bù đắp. Một đợt nhiễm toan ceton có thể gây tử vong, đây là một trường hợp cấp cứu y tế.
2. Phương pháp điều trị bệnh đái tháo đường phụ thuộc insulin
Việc điều trị bệnh đái tháo đường type 1 bằng cách tiêm insulin dưới da nhiều lần trong ngày theo hướng dẫn của chuyên gia y tế. Điều này giúp cơ thể có thể bù đắp sự thiếu hụt sản xuất của insulin.
Ngày nay, các chất tương tự insulin người được sử dụng, được sản xuất bởi vi khuẩn biến đổi gen.
- Các chất tương tự "nhanh" có tác dụng gần như ngay lập tức và ngắn hạn, hữu ích để giảm nhanh mức đường huyết trong trường hợp hấp thụ thức ăn.
- Các chất tương tự tác dụng cực chậm (chất insulin nền) hoạt động trong khoảng 24 giờ và đảm bảo sự hiện diện liên tục của insulin trong máu suốt cả ngày, như ở người không mắc bệnh đái tháo đường.
Hai loại này bổ sung cho nhau.
3. Chế độ ăn kiêng với bệnh nhân đái tháo đường phụ thuộc insulin
Một chế độ ăn uống được quản lý tốt cho phép bạn kiểm soát lượng đường trong máu tốt hơn và do đó tránh được các biến chứng của bệnh đái tháo đường về lâu dài. Đối với điều này, có một số quy tắc cần tuân theo.
Kiểm soát lượng carbohydrate (đường) của bạn là mục tiêu chính. Để làm được điều này, phải tránh sự dao động quá mức của lượng đường trong máu. Tốt hơn nên ưu tiên các loại carbohydrate có trong ngũ cốc nguyên hạt và đậu hơn là những loại có trong bánh ngọt, kẹo, mứt hoặc ngũ cốc ăn sáng.
Đối với mỗi bệnh nhân, lượng carbohydrate tiêu thụ mỗi ngày sẽ được xác định tùy theo giới tính, tuổi tác, cân nặng, hoạt động của bệnh nhân cũng như tỷ lệ và tính chất của các mũi tiêm insulin đã được chỉ định.
Bệnh nhân đái tháo đường nên ăn nhiều chất xơ hòa tan.
Bệnh nhân nên giảm tiêu thụ thức ăn béo. Điều này giúp ngăn ngừa tình trạng thừa cân và các biến chứng tim mạch. Nên tránh các loại thực phẩm có chứa chất béo có nguồn gốc động vật như bơ, pho mát, thịt đỏ hoặc sốt mayonnaise. Thay vào đó, tốt hơn là nên tăng cường tiêu thụ chất béo từ các loại cá. Để thay thế bơ, hãy sử dụng dầu thực vật hoặc bơ thực vật hướng dương mềm.
Điều quan trọng là tăng lượng chất xơ của bạn. Trái cây và rau trong mỗi bữa ăn sẽ làm chậm quá trình hấp thụ đường trong hệ tiêu hóa. Nó cũng giúp bạn dễ dàng kiểm soát lượng đường trong máu hơn. Hàm lượng chất xơ trong chế độ ăn cũng có thể được tăng lên bằng cách tiêu thụ cám yến mạch, hạt lanh, psyllium, kiều mạch,…
Cuối cùng, điều quan trọng cần ghi nhớ là hạn chế uống rượu vì rượu làm tăng nguy cơ hạ đường huyết trong quá trình điều trị bằng insulin.
Theo Thiên Châu/SKĐS