Cơ quan chức năng ở Sóc Trăng phát hiện một đơn vị lắp đặt hệ thống nghi bơm hút cát dưới lòng đất tại các ao nuôi tôm gần sông Mỹ Thanh. Trữ lượng cát tại đây đang được định giá.
Ngày 22/9, ông Trần Văn Lâu, Chủ tịch UBND tỉnh Sóc Trăng, chỉ đạo Sở Tài nguyên và Môi trường (TN&MT) phối hợp cùng Công an thị xã Vĩnh Châu làm rõ nghi vấn bơm hút cát tại xã Vĩnh Hải. Hiện trường là một số ao từng được người dân nuôi tôm, nằm gần sông Mỹ Thanh.
Phát hiện 5 km đường ống
Theo lãnh đạo UBND xã Vĩnh Hải, gần một tháng trước, lực lượng chức năng của xã phối hợp cùng Thanh tra Sở TN&MT Sóc Trăng kiểm tra khu vực bơm hút cát dưới lòng đất xảy ra tại ấp Vĩnh Thạnh B. Khu vực này xung quanh có trồng dừa nước, thuộc vùng đất ven biển nên chứa nhiều cát trầm tích.
Khi đoàn kiểm tra đến hiện trường chỉ ghi nhận hệ thống máy bơm hút khoáng sản đặt trên bờ ao. Những chiếc máy diesel công suất lớn tại đây được gắn với hệ thống đường ống chằng chịt và nhiều xe cuốc dùng để đào đất .
"Hiện trường có nhiều ca nhựa dùng để chứa nước uống nhưng lực lượng kiểm tra không phát hiện công nhân vận hành hệ thống bơm hút cát. Có thể họ lén bơm hút vài tiếng đồng hồ vào ban đêm. Khu vực này rộng khoảng 5 ha", lãnh đạo UBND xã Vĩnh Hải nói.
Hiện trường bơm hút cát có nhiều thiết bị máy móc và đường ống. Ảnh: Nhật Tân.
Theo lãnh đạo UBND xã Vĩnh Hải, đầu năm 2021, một doanh nghiệp đăng ký với UBND thị xã Vĩnh Châu về kế hoạch bảo vệ môi trường tại dự án nuôi thủy sản. Trong văn bản được UBND thị xã Vĩnh Châu xác nhận, không nội dung nào cho phép doanh nghiệp bơm hút cát.
Trao đổi với Zing, thượng tá Võ Văn Bộ, Trưởng công an thị xã Vĩnh Châu, cho biết vào cuối năm 2021, đơn vị phát hiện dấu hiệu vi phạm của một số người tại khu vực bơm hút cát ở xã Vĩnh Hải. Do vụ việc liên quan đến khoáng sản nên Công an Vĩnh Châu đã trưng cầu giám định các mẫu vật thu được tại hiện trường.
"Chúng tôi đã tạm đình chỉ mọi hoạt động của doanh nghiệp tại khu vực có 9 ao được đào. Đường ống tại đây dài đến 5.000 m và kết quả giám định xác định mẫu vật là khoáng sản. Cơ quan điều tra đang chờ cơ quan chức năng xác định khối lượng khoáng sản và giá trị. Nếu đủ định lượng để xử lý hình sự thì khởi tố vụ án, khởi tố bị can", ông Bộ nói.
Nguy cơ sụt lún đất và ô nhiễm nước ngầm
Theo thượng tá Võ Văn Bộ, do máy móc nhiều và đường ống bơm cát quá dài nên cơ quan điều tra khó đưa về trụ sở. Vì vậy, cơ quan chức năng đã giao cho doanh nghiệp quản lý những vật dụng tại hiện trường để chờ xử lý theo quy định pháp luật.
"Khi chúng tôi phát hiện thì những người ở đây nói cát phục vụ cho các công trình điện gió. Họ trình bày là có giấy phép xin 'rửa cát' nhưng kiểm tra chúng tôi thấy họ làm sai. Nếu khởi tố vụ án, khởi tố bị can thì phải có kết quả xác định khối lượng khoáng sản khai thác và giá trị bao nhiêu", ông Bộ khẳng định.
Khu vực bơm hút cát gần những trụ tua bin điện gió tại thị xã Vĩnh Châu. Ảnh: Nhật Tân.
Tiến sĩ Lê Anh Tuấn, nguyên Viện phó Viện Nghiên cứu biến đổi khí hậu (Đại học Cần Thơ), cho biết nước ngầm ở miền Tây đang suy thoái về chất và lượng. Nếu bơm hút cát dưới lòng đất sẽ làm cho nguồn nước ngầm bị ảnh hưởng, tạo ra lổ rỗng phía dưới, làm đất sụt lún diện rộng và các chất ô nhiễm sẽ chảy sâu xuống lòng đất, ảnh hưởng nghiêm trọng đến tầng nước ngầm.
Ông Tuấn cũng cho rằng khu vực mất cát có thể gây ra sự thay đổi về hệ sinh thái. Đó là những loài cây có rễ hút ẩm trong cát, nếu mất cát thì cây sẽ chết trong mùa khô.