Già làng Blưk với những tấm bằng khen được Nhà nước trao tặng.
Cây kơnia của làng Roh
Nhắc đến già làng Blưk, người BahNar ở ngôi làng này, cũng như ở xã Lơ Pang này, xem ông như cây kơnia cổ thụ của dân làng. Cách đây mấy hôm, chúng tôi đến làng Roh, được người làng giới thiệu về vị già làng đáng kính này. Hỏi tuổi, ông nở nụ cười phóng khoáng: “Mình không biết nữa, chắc là gần tám mươi mùa rẫy rồi”.
Gần 80 tuổi, nhưng trông ông còn khỏe lắm, cái vạm vỡ cũng như nụ cười phóng khoáng ấy, đậm chất đàn ông BahNar. “Đi vào nhà, đốt lửa ngồi cho ấm”, ông kéo tay tôi vào ngôi nhà xây kiên cố của mình.
Hơn 10 năm giữ vai trò già làng- với già Blưk thì “chưa bao giờ tôi thấy ưng cái bụng như bây giờ”. Bên bếp lửa ấm áp, già làng Blưk chậm rãi kể lại chuyện cũ: Mười mấy năm về trước, cuộc sống của người BahNar ở ngôi làng này còn chồng chất khó khăn, nhất là chuyện ăn ở đến đi lại, học hành. Hồi đó, làng Roh hầu hết là nhà tranh tre tạm bợ, mùa đông về, cái lạnh chui qua từng khe hở nhà sàn, luồn vào xương tủy của người già, con trẻ.
Cái đói thì lại luôn rình rập bên mỗi chân nhà sàn bởi hồi đó, nhà nào cũng chỉ biết làm lúa một vụ. Trẻ con đi học một hôm thì nghỉ đến mấy hôm để đi chăn bò hoặc phụ giúp cha mẹ công việc nương rẫy…
Từ khi có cuộc vận động “Làm thay đổi nếp nghĩ, cách làm trong đồng bào dân tộc thiểu số để từng bước vươn lên thoát nghèo bền vững”, làng Roh đổi thay rõ rệt. Nhờ sự tuyên truyền, vận động thường xuyên, sâu sát của các cấp, các ngành và sự gương mẫu đi đầu của già Blưk, dân làng đã biết áp dụng khoa học kỹ thuật vào sản xuất, biết trồng lúa hai vụ, chuyển đổi cây trồng, vật nuôi để phát triển kinh tế gia đình.
“Tôi thường xuyên nhắc nhở, vận động bà con không nên trông chờ, ỷ lại vào sự hỗ trợ của Nhà nước mà phải chăm chỉ làm ăn, đưa nhiều loại cây trồng vào sản xuất. Nhờ đó mà cuộc sống bà con trong vùng đã thay đổi nhiều, có đủ gạo ăn, có bò để nuôi, nhà cửa khang trang. Làng Roh có 127 hộ với gần 500 khẩu, giờ chỉ còn dưới 20 hộ nghèo thôi”, già làng Blưk nói.
Già làng Blưk tham gia ngày hội đại đoàn kết dân tộc xã Lơ Pang.
Hiện ở làng Roh, nhiều gia đình đã phát huy hiệu quả sinh kế, nguồn vốn do Nhà nước hỗ trợ, từng bước nâng cao thu nhập, cải thiện chất lượng cuộc sống. Hiện cả làng không còn nhà tạm, đường làng ngõ xóm ngay thẳng sạch sẽ, bộ mặt nông thôn mới đã về đến tận ngôi làng vùng sâu này.
Trước đây, vợ chồng anh Núp chỉ trông chờ vào 3 sào lúa nước nên quanh năm không đủ ăn. Được già làng Blưk hướng dẫn làm lúa 2 vụ, gia đình anh không còn thiếu ăn nữa. Hiện gia đình anh có 600 cây cà phê, 2ha bời lời, 4 con bò. Nhờ vậy mà kinh tế gia đình ổn định, con cái đều được đến trường. “Nếu không có sự hỗ trợ của già làng Blưk và chính quyền địa phương thì gia đình mình không có được ngày hôm nay. Cả làng Roh này xem Blưk như cây kơnia của làng mình vậy”- anh Núp chia sẻ.
Người hòa giải vĩ đại
Già làng Blưk còn được biết đến như một người hòa giải tài giỏi các rạn nứt trong quan hệ gia đình, làng xóm… Những mâu thuẫn xuất phát từ các tranh chấp trong làng như va chạm giao thông, tranh chấp đất đai, mâu thuẫn tình cảm gia đình đều được ông hóa giải một cách êm thấm. Nhờ đó, tình làng nghĩa xóm ngày thêm gắn bó.
Đặc biệt, với những cặp vợ chồng trẻ, khi có rạn nứt tình cảm đều được ông hòa giải êm thấm. Cho đến bây giờ, ông không thể nhớ nổi mình đã hòa giải cho bao nhiêu cặp vợ chồng cứ nghĩ là tan vỡ đến nơi rồi.
Già làng Blưk rất giỏi trong việc hòa giải các mối rạn nứt trong quan hệ gia đình, xóm làng.
Vợ chồng A Dư và Chen lấy nhau cách đây gần 5 năm. Khi con trai được gần 2 tuổi thì anh A Dư nghi vợ ngoại tình và đòi bỏ vợ. Thương con gái, mẹ chị Chen nhờ già làng Blưk giúp. Già làng Blưk phải chuyện trò, phân giải từ sáng sớm đến chiều muộn để rồi sau đó, hai vợ chồng trở lại cuộc sống thuận hòa. “Giờ đây, vợ chồng mình đã có hai đứa con. Chồng mình chăm lo làm ăn, không còn uống rượu như trước nữa. Nếu không có già làng Blưk thì gia đình mình không có được ngày hôm nay. Mình cảm ơn già Blưk nhiều lắm”, chị Chen tâm sự.
Với già làng Blưk, để làm tốt công tác hòa giải, trước hết mình phải luôn gần gũi, lắng nghe bà con. Nếu có chuyện mâu thuẫn, tự các gia đình, cá nhân không giải quyết được thì ông tìm đến, dành thời gian tìm hiểu nguyên nhân, lắng nghe đầu đuôi câu chuyện, sau đó lựa lời phân tích, giải thích cho đôi bên hiểu, đến khi hòa giải xong mới về, không bỏ dở vụ việc giữa chừng. “Có những trường hợp mâu thuẫn kéo dài thì phải đi lại nhiều lần, kiên trì tìm hiểu, nắm bắt tâm tư, nguyện vọng để giải quyết”, già Blưk nói.
Với sự tận tâm của mình đối với dân làng, và với những thành tích đã đạt được, già làng Blưk nhiều năm liền được các cấp khen thưởng, được công nhận danh hiệu “Già làng uy tín”. Như với ông, niềm vui lớn nhất là sự tin yêu của mỗi một người con BahNar trong ngôi làng Roh này.
Ông Đinh Kái, Phó Chủ tịch UBND xã Lơ Pang: “Già làng Blưk đã vinh dự nhận được nhiều bằng khen, giấy khen của các cấp, ngành trong tỉnh. Những phần thưởng đó là nguồn động lực để các già làng, người có uy tín tiếp tục cống hiến tâm sức, xây dựng Lơ Pang ngày càng giàu đẹp”.