(HNMO) - Chiều 29-11, Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam cho biết, năm 2022, tình hình kinh tế - xã hội tiếp tục đà phục hồi, phát triển nhanh và mạnh, trở lại trạng thái “bình thường mới”, hoạt động công đoàn thuận lợi hơn so với năm 2020, 2021. Tuy nhiên, một số doanh nghiệp cắt giảm đơn hàng dẫn đến nhiều người lao động bị giảm giờ làm, mất việc, ảnh hưởng đến thu nhập, đời sống. Tình trạng doanh nghiệp trốn đóng, chiếm dụng, nợ tiền bảo hiểm xã hội vẫn diễn ra ở nhiều địa phương, kéo dài nhiều năm.
Công nhân sản xuất ở một doanh nghiệp tại Hà Nội.
Cụ thể, trong năm 2022, có 1.235 doanh nghiệp gặp khó khăn trong sản xuất. Qua thống kê tại 44 tỉnh, thành phố, có khoảng 472.000 người (chiếm 65,54% tổng số được khảo sát) bị ảnh hưởng tới việc làm. Trong đó, 41.558 người bị mất việc. Bị giảm giờ làm là 430.665 người (91,20%) - bao gồm giảm giờ làm hằng ngày, làm cách nhật, nghỉ hưởng lương ngừng việc, nghỉ không hưởng lương, tạm hoãn hợp đồng lao động. Đặc biệt, có hơn 30.270 lao động nữ từ 35 tuổi trở lên và 9.441 lao động đang trong thời kỳ thai sản, nuôi con nhỏ dưới 12 tháng tuổi bị ảnh hưởng.
Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam đánh giá, việc cắt giảm việc làm chủ yếu ở doanh nghiệp thuộc lĩnh vực dệt may, da giày, chế biến gỗ… Nguyên nhân một phần vì chi phí đầu vào cao hoặc cắt giảm đơn hàng trực tiếp từ nhà mua hàng nước ngoài vì nhu cầu tiêu dùng của các thị trường lớn (Mỹ, EU, Nhật Bản…) giảm, chênh lệch tỷ giá ngoại tệ, giá nguyên, nhiên, vật liệu tăng cao, bất ổn chính trị tại các khu vực trên thế giới; lãi suất vay vốn trong nước cao…
Công đoàn Việt Nam dự báo, tình hình sản xuất, kinh doanh của doanh nghiệp tiếp tục khó khăn, đơn hàng tiếp tục bị cắt giảm đến quý I-2023, thậm chí là quý II-2023, dẫn tới nhiều lao động bị thiếu, mất việc làm. Kéo theo đó, cuộc sống nhiều công nhân bị ảnh hưởng do thu nhập giảm sút.
Trước tình trạng khó khăn của hàng trăm nghìn người lao động, Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam yêu cầu các cấp công đoàn trực thuộc chủ động nắm đầy đủ, kịp thời tình hình khó khăn, thiếu, bị cắt giảm đơn hàng của các doanh nghiệp, số lượng người lao động bị giảm thời giờ làm việc, nghỉ hưởng lương ngừng việc, nghỉ không hưởng lương, tạm hoãn hợp đồng lao động, chấm dứt hợp đồng lao động; nợ lương, nợ bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế của người lao động… để có biện pháp hỗ trợ kịp thời, đặc biệt là với lao động nữ, trong thời kỳ thai sản, nuôi con nhỏ, lao động từ 35 tuổi trở lên, lao động có hoàn cảnh khó khăn, lao động là người khuyết tật.
Theo dõi sát sao, nắm chắc tình hình của doanh nghiệp, của đoàn viên, người lao động để tham gia, đề nghị người sử dụng lao động sớm xây dựng phương án nghỉ Tết, trả lương, trả thưởng và các chế độ cho người lao động trong dịp Tết Nguyên đán 2023 và công bố tới toàn thể người lao động trước khi nghỉ Tết ít nhất 20 ngày.
Đề xuất tham gia, đối thoại, thương lượng với người sử dụng lao động xây dựng phương án sử dụng lao động, sắp xếp thời gian làm việc của người lao động trên cơ sở giữ tối đa số lượng người lao động có việc làm, thu nhập, hạn chế thấp nhất việc chấm dứt hợp đồng lao động với người lao động; trường hợp phải chấm dứt hợp đồng lao động thì bảo đảm quy trình, quyền lợi của người lao động theo quy định của pháp luật và đóng góp của người lao động đối với doanh nghiệp; giám sát chặt chẽ việc triển khai thực hiện để bảo đảm tốt nhất quyền lợi của người lao động.