Tình trạng thiếu chip toàn cầu đã kéo dài trong hai năm, các chuyên gia dự đoán tình trạng này có thể sắp kết thúc. Thật không may, giảm bớt sự thiếu hụt chip có thể chưa làm giảm nhẹ các vấn đề liên quan.
Cần phải có thời gian để các chuỗi cung ứng để phục hồi , đồng thời khởi động các hoạt động kinh doanh có liên quan đến ngành điện tử. Một bản báo cáo của Công ty tư vấn quản lý Mỹ Bain & Company dự đoán rằng, một số công ty bắt đầu thấy cảm thấy giảm áp lực trong năm 2022, những những công ty khác có thể phải chịu áp lực đến năm 2024 hoặc thậm chí muộn hơn.
Trong Báo cáo Công nghệ toàn cầu hàng năm lần thứ 3 của Bain & Company, ngay cả thống kê các khoản đầu tư gần đây và những dấu hiệu cải thiện, thời gian phục hồi tình trạng thiếu chip dự kiến sẽ không đồng đều và phụ thuộc vào một số yếu tố phi dự đoán, thường nằm ngoài tầm kiểm soát của các nhà điều hành doanh nghiệp.
Những trở ngại có thể xảy ra bao gồm những vấn đề như nhu cầu chip giảm, tình trạng thiếu thiết bị in thạch bản cực tím (EUV) một loại máy móc rất quan trọng dạng “nút cổ chai” mà các nhà sản xuất chip cần và tình trạng xung đột địa chính trị hiện nay.
Bản báo cáo viết: “Chuỗi cung ứng chất bán dẫn có thể bị ảnh hưởng bởi nhiều yếu tố gây gián đoạn – những sự kiện nghiêm trọng như phong tỏa Covid-19, thời tiết khắc nghiệt dẫn đến gián đoạn hoạt động trong thời gian ngắn, các điểm yếu về cấu trúc của chuỗi cung ứng gây ra sự thiếu hụt các tấm wafer chính 12 inch “leading-edge”(công nghệ tiên tiến) cùng các bóng bán dẫn 28 đến 130 nanomet, các tấm wafer 6 và 8 inch “lagging-edge”(công nghệ trưởng thành), và các chất nền tiên tiến cho “bleeding-edge” (công nghệ chưa được chứng minh) chip có bóng bán dẫn từ 5 đến 14 nanomet",.
Bain cho rằng mỗi vấn đề đều có thời gian giải quyết riêng . Chính xác, theo một điểm nổi bật của báo cáo, các công ty ô tô và ngành công nghiệp đang bắt đầu thấy giảm bớt áp lực tình trạng thiếu chip, nhưng các sản phẩm máy tính tiên tiến vẫn đang trong giai đoạn đầy thách thức.
Bain lưu ý: “Nhiều người đã theo dõi cách các công ty ô tô cắt giảm đơn đặt hàng trong đại dịch Covid-19 và nhận thấy các công ty này tăng cường mua các tấm wafer để dùng sau này.
Nhưng tác động lớn hơn đến từ nhu cầu tăng vọt đối với các sản phẩm công nghệ và khoảng thời gian dài, cần thiết để xây dựng các nhà máy chế tạo và cung cấp chip. Điều đó cũng dẫn đến tình trạng thiếu chip diễn ra không đồng đều, ảnh hưởng đến hầu hết các thị trường sản phẩm cuối cùng theo cách nào đó, báo cáo của Bain cho biết.
“Sự thiếu hụt này sẽ cải thiện nhanh hơn đối với một số sản phẩm và ngành công nghiệp nhất định, tùy thuộc vào loại chip được sử dụng, nhưng nhiều giám đốc điều hành công nghệ đang nhận thấy, giai đoạn tiếp theo của sự thiếu hụt sẽ giống như trò chơi arcade Whac-A-Mole (trò chơi đập chuột ngẫu nhiên)”, báo cáo lưu ý.
Về cơ bản, những gì báo cáo nhấn mạnh là khi tình trạng thiếu hụt giảm dần, khiến những khách hàng mua chip bị ảnh hưởng, cần có tất cả các thành phần máy tính cần thiết để tạo ra một sản phẩm hoàn chỉnh, sẽ bắt đầu tìm kiếm nguồn cung cấp chip ở một phân khúc khác, tiếp tục gây ra tình trạng thiếu hụt mới.
Những yếu tố phi dự đoán xác định cách diễn ra tình trạng thiếu chip. Ảnh Shutterstock
Thật không may, con đường nhanh nhất để giải quyết tình trạng thiếu hụt chíp là làm giảm nhu cầu, do đó, nhu cầu kéo lùi sự phát triển kinh doanh là một trong những dấu hiệu phi dự đoán chính.
“Không thể tưởng tượng được trong 2 năm rưỡi qua, điều này hiện nay dường như là một khả năng khác biệt trên cơ sở triển vọng kinh tế trong tương lai. Đã có những báo cáo về việc các công ty công nghệ tạm dừng các đơn đặt hàng linh kiện mới, yêu cầu các nhà cung cấp trì hoãn hoặc thu hẹp các lô hàng trong bối cảnh lo ngại lạm phát và hàng tồn kho ngày càng tăng,” bản báo cáo của Bain lưu ý.
Báo cáo của Bain cũng nhấn mạnh đến tác động của tình trạng thiếu hụt thiết bị in thạch bản cực tím (EUV). Những cỗ máy trị giá 150 triệu USD rất cần thiết để xây dựng các nhà máy chế tạo chip hiện đại, chỉ có một nhà cung cấp duy nhất trên thị trường là ASML. “Điểm nghẽn này có thể sẽ kéo dài trong vòng 3 năm tới hoặc lâu hơn, có khả năng hạn chế công suất và hạn chế mở nhà máy mới vào thời điểm mà các nhà sản xuất chất bán dẫn có kế hoạch chi hơn 150 tỉ USD cho những cơ sở sản xuất chip hiện đại mới,” bản báo cáo bổ sung.
Yếu tố cuối cùng và khó tránh khỏi nhất sẽ là những xung đột địa chính trị. Hiện nay, chuỗi cung ứng chất bán dẫn trở thành một tài sản chiến lược quan trọng trong các chính sách địa chính trị toàn cầu, chứ không chỉ ở Trung Quốc và phương Tây.
Xung đột địa chính trị khiến năm 2022, Nga hạn chế xuất khẩu các loại khí hiếm, trong đó có neon, một thành phần quan trọng trong sản xuất chip. Động thái này tiếp theo sau việc Nhật Bản năm 2019 hạn chế xuất khẩu sang Hàn Quốc hydro florua có độ tinh khiết cao, một loại khí để khắc, được sử dụng trong sản xuất chất bán dẫn.
Theo bản báo cáo của Bain, vấn đề Đài Loan, “căng thẳng ngày càng tăng giữa Trung Quốc và Mỹ có nguy cơ chia rẽ hơn nữa hệ sinh thái công nghệ toàn cầu”. Các hành động ăn miếng trả miếng diễn ra khi Mỹ hạn chế Trung Quốc nhận các công cụ tiên tiến, tiếp theo là những chính sách ưu tiên đối nội của Trung Quốc khiến các công ty phương Tây khó tiếp cận các lagging-edge chip từ Trung Quốc.
Bain cho rằng, quá trình khôi phục chuỗi cung ứng chip chắc chắn sẽ rất nhiều sóng gió . Các công ty phải hành động nhanh chóng để kiểm soát những gì có thể và đầu tư vào sự phục hồi ổn định của chuỗi cung ứng để sẵn sàng cho bất cứ tình huống nào xảy ra tiếp theo.
Theo Tech Wire Asia