Kinh tế toàn cầu năm 2023 được dự báo tăng nhẹ so với dự báo hồi tháng 10/2022.
Nhu cầu tăng mạnh
Ngày 31/1, Quỹ Tiền tệ quốc tế (IMF) công bố báo cáo Triển vọng Kinh tế thế giới, theo đó, tăng trưởng toàn cầu sẽ giảm từ mức 3,4% năm 2022 xuống 2,9% năm 2023, nhưng mức này đã này đánh dấu sự cải thiện so với dự đoán hồi tháng 10/2022 về mức tăng trưởng 2,7% với cảnh báo nguy cơ thế giới dễ rơi vào suy thoái.
IMF cho biết, vào năm 2024, tăng trưởng toàn cầu sẽ tăng tốc lên 3,1%, nhưng con số này vẫn thấp hơn 1% so với dự báo hồi tháng 10/2022 do tác động toàn diện của việc các ngân hàng trung ương tăng lãi suất mạnh hơn làm chậm nhu cầu.
Theo nhà kinh tế trưởng của IMF, ông Pierre-Olivier Gourinchas, rủi ro suy thoái đã giảm bớt và các ngân hàng trung ương đang đạt được tiến bộ trong việc kiểm soát lạm phát, nhưng cần phải nỗ lực nhiều hơn nữa để kiềm chế giá cả và những gián đoạn mới.
Nói về triển vọng năm 2023, ông Gourinchas cho biết: “Chúng ta phải chuẩn bị sẵn sàng để đón nhận những điều bất ngờ, nhưng nó cũng có thể đại diện cho một bước ngoặt, khi tăng trưởng chạm đáy và sau đó là lạm phát giảm”.
IMF cũng điều chỉnh dự báo đối với một số nền kinh tế lớn như Mỹ, Khu vực sử dụng đồng tiền chung châu Âu (Eurozone), Anh, Trung Quốc và Ấn Độ.
Theo đó, trong dự báo GDP năm 2023, IMF dự kiến mức tăng trưởng GDP của Mỹ là 1,4%, tăng từ mức 1% được dự đoán vào tháng 10 và giảm so với mức tăng trưởng 2% vào năm 2022. IMF viện dẫn lý do cho điều này bằng mức tiêu dùng và đầu tư mạnh hơn dự kiến trong quý 3 năm 2022, một thị trường lao động và bảng cân đối tiêu dùng mạnh mẽ.
Dự báo cũng cho biết, khu vực đồng euro cũng đạt được mức tăng tương tự, khi mức tăng trưởng năm 2023 của khối hiện được dự báo là 0,7%, so với 0,5% trong triển vọng tháng 10 và giảm so với mức tăng trưởng 3,5% vào năm 2022. IMF cho biết, châu Âu đã thích nghi với chi phí năng lượng tăng cao nhanh hơn so với dự kiến, việc giảm giá năng lượng đã giúp ích cho khu vực.
Anh là nền kinh tế lớn duy nhất mà IMF dự đoán sẽ rơi vào suy thoái trong năm 2023, với GDP giảm 0,6%, do các hộ gia đình phải vật lộn với chi phí sinh hoạt gia tăng, bao gồm cả chi phí năng lượng và thế chấp.
Trong khi đó, đối với các nền kinh tế khu vực Đông Nam Á, IMF hạ dự báo tăng trưởng của khu vực này trong năm 2023, do tốc độ tăng trưởng toàn cầu chậm lại.
Sự trở lại của Trung Quốc
IMF đã điều chỉnh triển vọng tăng trưởng của Trung Quốc cao hơn trong năm 2023, lên 5,2% so với 4,4% dự báo trong tháng 10/2022 sau khi chính sách “zero Covid” đã cắt giảm tốc độ tăng trưởng của nước này xuống 3% trong năm 2022 - lần đầu tiên dưới mức trung bình toàn cầu trong hơn 40 năm. Tuy nhiên, IMF cũng dự báo, sự thúc đẩy từ việc mở cửa của Trung Quốc sẽ chỉ tồn tại trong thời gian ngắn. Quỹ dự báo, tăng trưởng của Trung Quốc sẽ giảm xuống 4,5% vào năm 2024 trước khi ổn định ở mức dưới 4% trong trung hạn.
Trong khi đó, triển vọng của Ấn Độ vẫn mạnh mẽ, khi các dự báo không thay đổi về mức tăng trưởng năm 2023 ở mức giảm 6,1% nhưng sẽ phục hồi lên 6,8% vào năm 2024, điều này phù hợp với kết quả hoạt động năm 2022. Ông Gourinchas cũng cho biết, hai nền kinh tế cường quốc châu Á sẽ cung cấp hơn 50% tăng trưởng toàn cầu vào năm 2023.
Ông Gourinchas thừa nhận rằng, việc Trung Quốc mở cửa trở lại sẽ gây áp lực tăng giá hàng hóa, nhưng “về mặt cân bằng, tôi nghĩ rằng đó là một lợi ích cho nền kinh tế toàn cầu” vì nó sẽ giúp giảm bớt các nút thắt sản xuất đã làm lạm phát trở nên tồi tệ hơn bằng cách tạo ra nhiều hơn nhu cầu từ các hộ gia đình Trung Quốc.
Tuy nhiên, giá dầu vẫn được dự đoán sẽ giảm trong cả năm 2023 và 2024 ngay cả khi Trung Quốc mở cửa trở lại do tăng trưởng toàn cầu thấp hơn so với năm 2022.
IMF cho biết, năm 2023 được dự báo có cả tiềm năng và rủi ro khi việc tiết kiệm tích lũy tạo ra khả năng tăng trưởng nhu cầu bền vững, đặc biệt là đối với du lịch và giảm bớt áp lực thị trường lao động ở một số nền kinh tế tiên tiến giúp hạ nhiệt lạm phát, giảm bớt nhu cầu về tăng lãi suất mạnh mẽ.
Bên cạnh đó, IMF cho biết, xung đột leo thang ở Ukraine có thể làm tăng giá năng lượng và lương thực. Chưa kể mùa đông lạnh giá trong năm nay sẽ khiến châu Âu phải vật lộn để nạp đầy kho chứa khí đốt và cạnh tranh với Trung Quốc về nguồn cung cấp khí đốt tự nhiên hóa lỏng.
Theo IMF, mặc dù lạm phát tổng thể đã giảm ở nhiều quốc gia, nhưng việc nới lỏng các điều kiện tài chính quá sớm sẽ khiến thị trường dễ bị định giá lại đột ngột nếu chỉ số lạm phát cơ bản không giảm xuống.“Chúng tôi muốn nói rằng, ít nhất hãy đưa chính sách tiền tệ lên trên mức trung lập một chút và giữ nó ở mức đó. Sau đó đánh giá điều gì đang xảy ra với động lực giá cả và phản ứng của nền kinh tế” - ông Gourinchas nói.
Nhà kinh tế trưởng IMF Gourinchas cho biết, lạm phát cơ bản có thể đã đạt đỉnh ở một số quốc gia như Mỹ, nhưng các ngân hàng trung ương cần cảnh giác và chắc chắn hơn rằng, lạm phát đang trên đà đi xuống, đặc biệt là ở các quốc gia có lãi suất thực vẫn ở mức thấp.