Các nhà máy ngừng hoạt động
Cuộc khủng hoảng dầu diesel của châu Âu dự kiến sẽ trở nên tồi tệ hơn trong những tháng tới khi nhiều nhà máy lọc dầu ở châu Âu đóng cửa để bảo trì trong tháng này. Việc ngừng hoạt động sẽ khiến nguồn cung bị tác động mạnh. Nhu cầu nhiên liệu của châu Âu tăng trong khi nguồn cung thiếu hụt sẽ kéo theo lượng nhập khẩu sẽ phải tăng lên để bù đắp, thắt chặt hơn nữa thị trường dầu tinh chế toàn cầu vốn đã eo hẹp và đặc biệt khi EU chuẩn bị cấm nhập khẩu các sản phẩm dầu mỏ tinh chế của Nga bằng đường biển kể từ tháng 2 năm 2023.
Theo ước tính của Reuters, biên lợi nhuận dầu diesel tiêu chuẩn ở châu Âu tuần trước đã tăng lên mức cao nhất trong hai tuần, trong khi các nhà phân tích và thương nhân cho biết rằng giá dầu diesel sẽ tăng trong bối cảnh thị trường thắt chặt.
Vào tháng 10, các nhà máy lọc dầu lớn trên khắp châu Âu sẽ được bảo dưỡng theo kế hoạch. Theo ước tính từ Energy Aspects, công suất sẽ bị giảm 1,5 triệu thùng/ngày, cao hơn mức trung bình của kì bảo dưỡng tháng 9 và mức trung bình 5 năm trước dịch Covid-19.
Bên cạnh những nhà máy đóng cửa do bảo dưỡng định kì, sự cố ngừng hoạt động ngoài kế hoạch cũng khiến EU đối mặt thêm nhiều khó khăn. Tại Pháp, cuộc đình công của các công nhân do bất đồng về lương đã khiến nửa công suất nhà máy tại quốc gia này ngừng hoạt động. Các nhà kinh doanh dầu diesel và các sản phẩm khác ở châu Âu lo ngại rằng sự không chắc chắn về thời điểm mở cửa trở lại sẽ tiếp tục thắt chặt thị trường ngay trước lệnh cấm vận của EU đối với các sản phẩm dầu của Nga vào đầu năm tới.
Ông Mark Williams, một nhà phân tích tại Wood Mackenzie, không hy vọng dự trữ dầu diesel sẽ tăng từ mức hiện tại.“Chúng tôi dự đoán giá sẽ tăng đột biến vào giai đoạn đầu năm 2023.”
Ảnh minh họa. Nguồn: Reuters
Châu Âu lên kế hoạch thay thế dầu Nga
Theo quan sát của công ty phân tích dầu Vortexa vào đầu tháng 9 cho thấy, châu Âu vẫn tăng nhập khẩu dầu diesel từ Nga trước khi lệnh cấm vận có hiệu lực và phải mua với giá đắt đỏ. Tuy nhiên họ đã tìm cách nhập khẩu nhiều hơn từ châu Á và Trung Đông.
Bất chấp kho dự trữ dầu diesel trong nước ở mức cực kì thấp, xuất khẩu các sản phẩm dầu tinh chế từ bờ Vịnh Mỹ vẫn tăng trong những tháng gần đây khi nhu cầu tại châu Mỹ Latinh và châu Âu tăng cao. Châu Âu cũng đã tăng nhập khẩu dầu diesel từ Bờ Vịnh Hoa Kỳ trong 4 tháng liên tiếp tính đến tháng 9. Theo Vortexa, điều này đã tạo cho các nhà máy lọc dầu của Mỹ có động lực mạnh mẽ để tối đa hóa sản lượng dầu diesel trong nửa cuối năm nay và thậm chí là hơn thế nữa.
Trong khi thị trường dầu thô vẫn có thể thặng dư ngay cả khi lệnh cấm vận của EU và việc áp giá trần với dầu Nga có hiệu lực, các sản phẩm tinh chế từ dầu, đặc biệt là dầu diesel vẫn sẽ thâm hụt do hạn chế về công suất hạ nguồn, Cơ quan Năng lượng Quốc tế (IEA) cho biết trong Báo cáo Thị trường Dầu mỏ mới nhất vào tháng 9.
“Cơ chế giới hạn giá dầu cũng sẽ cần hoạt động để đảm bảo đáp ứng nguồn cung dầu diesel tổng thể cho thị trường toàn cầu và các nhà nhập khẩu châu Âu có thể chuyển sang dòng chảy từ Mỹ, Trung Đông và Ấn Độ.” Cơ quan này lưu ý, nếu không đạt được điều này và giả sử Nga sẽ không thể vận chuyển dầu diesel với số lượng lớn, các nhà nhập khẩu châu Âu, Mỹ Latinh và châu Phi có thể phải cạnh tranh gay gắt để có được những thùng dầu diesel.
Một vị cứu tinh tiềm năng cho thị trường sản phẩm toàn cầu đang eo hẹp có thể là Trung Quốc, quốc gia vừa ban hành hạn ngạch xuất khẩu nhiên liệu lớn nhất cho các nhà máy lọc dầu của mình trong năm nay. Dòng chảy từ Trung Quốc có thể làm giảm bớt thị trường trên toàn cầu trước lệnh cấm vận của EU đối với nhập khẩu các sản phẩm thô và tinh chế của Nga bằng đường biển.
Tuy nhiên, các nhà phân tích nhận định, thị trường dầu diesel sẽ vẫn thắt chặt.
“Các yếu tố cơ bản về dầu diesel toàn cầu vẫn mạnh mẽ, mặc dù đã hạ nhiệt so với mức đỉnh theo mùa trong quý 2. Nhu cầu tăng mạnh chủ yếu đến từ châu Âu với mức tăng đều đặn và đạt mức cao nhất trong nửa đầu tháng 9.” Serena Huang, Trưởng bộ phận Phân tích APAC tại Vortexa, cho biết một tuần trước khi ban hành Hạn ngạch xuất khẩu nhiên liệu của Trung Quốc.
Bất chấp sự gia tăng gần đây về tồn kho dầu diesel ở Fujairah, Singapore và Mỹ, các kho dự trữ vẫn thấp hơn nhiều so với mức trung bình 5 năm.
Theo Oilprice, Reuters